با غواصان كربلای چهار، ۱
گردان جعفر طیار چگونه خط دشمن را در کربلای ۴ شکست؟
به گزارش جاویدانی، ۵۰ متری شان بودیم که ناگهان آتش شدید تیربارها و نفرات از سنگرها به سمت مان آغاز شد. قرارگاه با بی سیم از من پرسید کریم کریم مسعود! موقعیت؟ گفتم ۵۰ متری. گفت بزنید! الله اکبر!
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ صادق وفایی: کربلای ۴ ساعت ۲۲: ۴۵ شامگاه ۳ دی ۱۳۶۵ با رمز «یامحمد» شروع شد و در موج اول هجومی آن، غواص های ۶ لشکر المهدی، نجف، ولی عصر، انصارالحسین، امام حسین و کربلا به اروندرود زده و با وجود اطلاعاتی که آمریکا به ارتش عراق داده و باعث لو رفتن عملیات شده بود، خط اول دشمن را در ساحل شکستند. اما افشای عملیات سبب شد نیروهای موج اول که در اروند بودند، مورد تیرباران شدید و آتش منحنی دشمن قرار بگیرند و در کنارش، موج دوم و سوم حمله که در ساحل خرمشهر برای گذر از اروند با قایق آماده می شد، زیر آتش شدید توپخانه و بمباران هواپیماهای دشمن قرار بگیرد. در نتیجه غواص های خط شکنی که از اروند عبور کردند، بدون حمایت در ساحل دشمن مانده و یا کشته و اسیر شدند یا معدود افرادی از آنها موفق به بازگشت به ساحل خودی شدند.
ایران در این عملیات توانست ۸ هزار کشته و زخمی از دشمن گرفته و ضمن اسیرگرفتن ۶۰ نفر از سربازان دشمن، ۷۰ دستگاه زرهی را هم منهدم کند. رخنه های موضعی و محدودی هم به جزایر سهیل، قطعه، ام الرصاص و ام البابی انجام شد.
رسانه های دشمن در سالهای قبل با بزرگ نمایی ناکامی کربلای ۴، اذهان مخاطب را از حماسه و سلحشوری رزمندگان دخیل در عملیات و همینطور زمینه سازی آن برای پیروزی بزرگ کربلای ۵ منحرف می کنند. امکان دارد بسیاری از مخاطبان به اشتباه تصور کنند کربلای ۴ صرفا یک قتلگاه بوده و دستاوردی برای ایران نداشته اما...
در پرونده ای که برای روایت گری شب عملیات کربلای ۴ و خاطرات باشکوه حماسه های آن شب در خبرگزاری مهر، باز می نماییم، با غواصانی که در آن شب خروشان اروندرود اسیر گرداب و آتش بی امان دشمن بودند، به گفتگو می نشینیم.
کریم مطهری یکی از غواصان و فرماندهان گردان غواصی است که شب کربلای ۴ از اروند عبور کرده و خط اول دشمن را هم تصرف کردند. مطهری اهل همدان و متولد سال ۱۳۴۳ است که خاطرات و کارنامه جنگش در کتاب «هفتادودومین غواص» انتشار یافته است. مراسم «یادواره شهدای غواص» در روز پنجشنبه ۱۴ دی ۱۴۰۲ که مطهری و همرزمانش در سالن همایش بوعلی سینای شهر همدان ترتیب دادند، بهانه خوبی بود تا سفری یک روزه از تهران تا همدان داشته باشیم و قبل از برگزاری کنگره به گفتگو با این فرمانده جانباز و خط شکن بنشینیم. گفتگو ساعاتی قبل از شروع مراسم روی سن سالن همایش مرکز مورد اشاره انجام شد که شبیه به منطقه هور و مناطقی طراحی شده بود که مطهری و همرزمانش در آنها جنگیده و جانباز یا شهید شده اند.
در ادامه مشروح گفت وگو با کریم مطهری، جانباز دفاع مقدس و فرمانده گردان غواصی جعفر طیار را می خوانیم؛
* جناب مطهری، غواص های گردان جعفر طیار که از گردان های لشکر ۳۲ انصارالحسین بوده، قبل از کربلای ۴ در عملیات های دیگری مثل والفجر ۸ و تصرف فاو هم شرکت کرده بودند. اما همه بیشتر اسم کربلای ۴ را شنیده اند. عملیات انصار هم بود که قبل از کربلای ۴ که در آن حضور داشتید. در والفجر ۸ غواص های ایرانی از عرض دوکیلومتری اروندرود عبور کردند اما در کربلای ۴ این عرض یک کیلومتر بود. جزئیات و اطلاعات دقیق ماجرا را از شما بشنویم.
از لشکر ما نیرویی بعنوان غواص در والفجر ۸ شرکت نداشت. چون آن موقع هنوز غواصی در لشکر ما شکل نگرفته بود. در عملیات انصار که شهریورماه در جزیره مجنون صورت گرفت...
* شهریور سال …؟
۱۳۶۵ بود؛ در ضلع غربی جزیره مجنون. آن موقع بود که تصمیم گرفته شد لشکر انصار در آن منطقه عملیات کند و احتیاج به تشکیل یگان غواصی در لشکر احساس شد. آن موقع استعداد این یگان کمتر از گردان بود. این طور بود که این یگان تشکل شد و من را بعنوان مسئولش انتخاب کردند. از آن روزها (شهریور ۱۳۶۵) کار غواصی و آموزشش را برای عملیات ۲۰ شهریور که به عملیات انصار معروف شد، شروع کردیم. علت نامگذاری اش هم این بود که فقط لشکر انصار در این عملیات حضور داشت.
بچه های غواصی در آن عملیات توانستند تمام حدی را که برایشان مشخص شده بود، تصرف کنند. نیروهای پیاده هم در ضلع یا پَد غربی جزیره مجنون پیاده شدند. این، نخستین بار بود که بچه های لشکر انصار بعنوان غواص وارد عملیات شدند. پس از آن قرار شد یگان را شکل و سامان بدهیم و نیروهای بیشتری بگیریم؛ برای کار بزرگ تری که عملیات کربلای ۴ بود. با عنایت به اینکه حجم و حد عملیاتی واگذار شده به لشکر خیلی بیشتر از عملیات قبلی بود و گردان ما به تنهایی نمی توانست پوشش کامل دهد، نیروهای دیگر هم (از لشکر خودمان) به کمک آمدند. مثلا گردان ۱۵۵ همدان هم آموزش غواصی را آغاز کرد تا در سمت چپ ما عمل کند.
* این یگان ها برای سپاه بودند؟
بله. یک گروهان هم از گردان ۱۵۳ که بچه های تویسرکان بودند، آموزش غواصی دیدند که سمت راست ما عمل کنند.
* حاج حسین همدانی تا قبل از فتح فاو فرمانده لشکر انصار بود دیگر؟ درست است؟
بله. پس از عملیات بدر (اسفند ۱۳۶۳) و قبل از عملیات والفجر ۸ فرمانده لشکر بود. اوایل پاییز ۶۴ بود که حاج حسین به لشکر قدس گیلان رفت و حاج مهدی کیانی که از فرماندهان لشکر ولی عصر (عج) خوزستان بود، فرمانده تیپ ما شد. آن موقع ما تیپ بودیم.
کار حفظ این جاده خیلی مهم بود. عراق هم به این مطلب پی برده بود که اگر پسش بگیرد، می تواند فاو را دور بزند و اگر این کار را می کرد، عملاً فاو را پس می گرفت. نیروهای ما هم یا باید می ماندند و تا شهادت می جنگیدند یا خویش را به آب می زدند و عقب می آمدند. روی همین حساب خیلی فشار آورد جاده را پس بگیرد. این فشارها سبب شد ما آن جا ۲ گردان عوض کنیم * بله نکته ام همین بود. تا آن موقع شما تیپ بودید.
بله. وقتی هم آقای کیانی آمد، هنوز تیپ بودیم. اما اقدامی که بچه های همدان در والفجر ۸ انجام دادند، خارق العاده بود. تقریبا اواخر عملیات های فاو بود که خط فاو_ام القصر را به ما واگذار کردند؛ جاده ای مثل همان جزیره مجنون که سمت چپش خور عبدالله کویت و سمت راستش باطلاق های کارخانه نمک بود. یعنی فقط یک جاده، محل رفت و آمد ادوات و مانور نیروهای جنگی بود.
* که اهمیت حیاتی هم داشت و شما نگهش داشتید.
چون جاده فاو را دور می زد و به راس البیشه می رسید و از فاو برمی گشت. این جاده، حد واگذارشده به ما بود. یعنی حد ما یک منطقه کوچک با عرض ۲۰ متر بود که یک طرفش آب و یک طرفش هم باطلاق بود. در این فضا نمی شد نیروی زیادی قرار داد. اگر به یک گردان واگذار می شد، به اندازه دو دسته اش باید استقرار پیدا می کردند و بقیه باید برای پشتیبانی، عقب تر مستقر می شدند.
کار حفظ این جاده خیلی مهم بود. عراق هم به این مطلب پی برده بود که اگر پسش بگیرد، می تواند فاو را دور بزند و اگر این کار را می کرد، عملاً فاو را پس می گرفت. نیروهای ما هم یا باید می ماندند و تا شهادت می جنگیدند یا خویش را به آب می زدند و عقب می آمدند. روی همین حساب خیلی فشار آورد جاده را پس بگیرد. این فشارها سبب شد ما آن جا ۲ گردان عوض نماییم. اول گردان ۱۵۴ حضرت علی اکبر (ع) همدان که با زخمی شدن فرمانده اش و فشار زیاد فرماندهان لشکر، عقب آمد و گردان ۱۵۲ حضرت ابوالفضل (ع) نهاوند با فرماندهی حاج میرزا سلگی.
فشار خیلی زیاد بود. در حدی که امکان عقب نشینی وجود داشت...
* و ممکن بود جاده از دست برود...
بله. همان موقع علی آقای چیت سازیان که هم فرمانده اطلاعات عملیات بود و هم فرمانده محور، به خط می رود و آن جا مستقر می شود. ایشان برای بچه های گردان ها و بسیجیان لشکر یک الگو بود.
* به شکلی مراد شما هم بود!
بله. ما از زمان مدرسه با هم بودیم...
* همان ماجرای تیرکمان و زدن کلوخ به پس کله شما بود دیگر!
بله. از آن جا دوست شدیم ولی او کجا و ما کجا!
* عجیب است! فاصله سنی زیادی در کار نبوده ولی یکی مراد دیگری می شود!
به خاطر رشد و تکاملی است که آدم ها پیدا می کنند. ما عقب می مانیم و آنها جلو می روند. آنها زودتر می رسند و ما دیرتر.
وقتی علی آقا روی خط فاو مستقر شد، همه چیز برگشت و روحیه ها صدبرابر شد. خودش آن جا فرماندهی و اعلام نمود «کسی تیراندازی نکند! همه به فرمان من!» عراقی ها داشتند پیشروی می کردند خاکریز را بگیرند. بچه ها مرتب فریاد می زدند «علی آقا رسیدند ۱۰۰ متری، ۵۰ متری! رسیدند ۲۰ متری!» می گفت نه! هر وقت گفتم شلیک کنید. خودش هم پشت تیربار نشست و تیراندازی کرد. در نتیجه این کار، عراقی ها عقب نشینی کردند و بعد باردیگر آمدند. این قدر نزدیک شدند که چندنفرشان از خاکریز عبور کردند و جنگ تن به تن در گرفت.
* این ها همه، حماسه نگه داشتن جاده فاو ام القصر است. نه؟
بله. و سبب شد عراق پس از چندبار حمله و عقب نشینی، بفهمد نمی تواند از این جا وارد فاو شود و همان جا متوقف گردید. این جا بود که برادر حاج محسن رضایی فرمانده وقت سپاه یک جمله تاریخی دارد. گفت بچه های همدان و لشکر انصارالحسین، این دفعه تنگه احد را حفظ کردند. جایزه این مقاومت این بود که تیپ ما...
* شد لشکر!
حالا به بحث برگردیم. بعد بحث جزیره شد. عملیات کمی نبود.
* منظورتان حفظ جزایر مجنون است.
بله. پس از ماجرا فتح فاو، صدام یک کار انجام داد و تدبیری را به کار گرفت. ۱۱۰ گردان را از تمام خطوطش کشید عقب؛ ۹۰ گردان پیاده و ۲۰ گردان زرهی. اسم این کار را استراتژی دفاع متحرک گذاشت. بدین سان در هرنقطه ای از ۸۰۰ کیلومتر خط که می خواست این ها را وارد می کرد. این نیروها هم ضربه می زدند و با تعویض موضع، می رفتند جای دیگری ضربه می زدند. حکمت به کارگیری این استراتژی دفاع متحرک، این بود که ما را مشغول کند نتوانیم عملیات بزرگی انجام دهیم.
* بخشی از این دفاع متحرک، همان کاری بود که تانک ها را سوار کمرشکن می کردند و از نقطه ای به نقطه دیگر جبهه می بردند.
یگانِ غواصی خط را گرفت، نیروهای پیاده در ساحل پیاده شدند و تا بامداد خط دشمن سقوط کرد. طوری که عراقی ها نتوانستند تحرکی کنند. اما یک سنگر تیربار در نقطه ای حیاتی بین ما و نیروی دیگرمان قرار داشت که نگذاشت ما با هم دست بدهیم. تا آخرین تیرش هم جنگید. بعضی فکر می کنند در جنگ، تا عرصه تنگ می شد دشمن دستش را بالا می برد. اما این طور نبود بله. این کار بخشی از این طرحشان بود. جزیره مجنون هم خارج از این قاعده نبود. یعنی از اردیبهشت ماه (۱۳۶۵) صدام می خواست جزیره را بگیرد. مهم ترین نقطه اش هم ضلع غربی بود که اگر سقوط می کرد، جزیره رفته بود. این ضلع دست بچه های همدان یعنی لشکر انصارالحسین بود. اولین باری که عراق اقدام نمود، مأموریت پدافند و دفع حمله دشمن به گردان ۱۵۴ حضرت علی اکبر (ع) با فرماندهی حاج رضا شوقی پور محول شود. حاج رضا در فاو هم زخمی شده بود. خب، بچه ها آن جا استقامت کردند و دشمن را عقب راندند. اما حاج رضا شهید شد. این گردان برگشت و گردان بعدی رفت؛ ۱۵۳ حضرت قاسم بن الحسن (ع) از بچه های تویسرکان با فرماندهی شهید محسن عینعلی. باردیگر عراق تک زد و بچه ها مقاومت کردند و جواب دادند. حاج محسن هم این جا شهید شد. با این فشارها بود که عراق به این نتیجه رسید باید تدبیر دیگری به کار بگیرد. از پَد خودش آغاز کرد به پد زدن. با کمپرسی درون آب خاک می ریختند تا آب را تبدیل به جاده کنند و ما را دور بزنند. می خواستند این پد را به پد الهویدی وصل کنند و با این دور زدن سبب شوند ما خود به خود عقب نشینی نماییم.
* که تلاش شما این بود نتوانند کار آن جاده را جلو ببرند.
عملیات ۲۰ شهریور که بعنوان عملیات انصار شناخته می شود، به این خاطر بود که عراق از ادامه پد زدن منصرف شود. این پد به حالت T انگلیسی شده بود. به آن می گفتیم پد تی. قرار شد آن جا عملیات نماییم. این عملیات، با نیروهای غواصی گردان ۱۵۴ حضرت علی اکبر (ع) که فرمانده اش حالا حاج محسن امیدی بود، انجام شد. یگانِ غواصی خط را گرفت، نیروهای پیاده در ساحل پیاده شدند و تا بامداد خط دشمن سقوط کرد. طوری که عراقی ها نتوانستند تحرکی کنند. اما یک سنگر تیربار در نقطه ای حیاتی بین ما و نیروی دیگرمان قرار داشت که نگذاشت ما با هم دست بدهیم. تا آخرین تیرش هم جنگید. بعضی فکر می کنند در جنگ، تا عرصه تنگ می شد دشمن دستش را بالا می برد. اما این طور نبود. بعضی هایشان تا آخرین تیرشان می جنگیدند.
* خب این سنگر تیربار چه شد؟
باعث شد عملیات ما تبدیل به عدم الفتح شود و مجبور به برگشت شویم.
* یعنی موضعش منهدم نشد؟
نه. سنگرش مستحکم و بتونی بود. تمام کار ما را مختل کرد. سبب شد عراق هم از سوی دیگر آغاز به پیشروی کند و با توپ مستقیم تانک هایش، سنگرها را یکی یکی بردارد؛ حتی سنگرهایی که زخمی های خودش در آن بودند. این ها اسیرهایی بودند که در سنگرهای مختلف قرارشان داده بود تا صدمه نبینند. اما برای تانک ها فرقی نمی کرد نیروی خودش را می زند یا ما را. همه سنگرها را با توپ مستقیم می زدند و می آمدند جلو. این جا بود که باز یکی از فرمانده گردان های ما ایستاد و عاشورایی جنگید؛ حاج محسن امیدی. به او گفتند برویم عقب! گفت «نه! من فرمانده شما هستم و به شما می گویم بروید عقب! ولی فرمانده من هنوز به من دستور عقب نشینی نداده است.» او می ایستد و با چندتا از بچه ها جلوی عراقی ها را می گیرد تا نیروهایش عقب برگردند. بدین سان همان جا شهید می شود. یعنی؛ جزیره مجنون در یک برهه زمانی دوسه ماهه، سه فرمانده گردان ما را گرفت.
* ولی بازهم جزیره را به عراقی ها ندادیم و حفظش کردیم.
عراق از ادامه کار پد تی منصرف شد و کار جلو بردنش را ادامه نداد. فهمید با تک کردن نه می تواند موضع را از ما بگیرد، نه پد تی را جلو ببرد. این موضع ماند تا پایان جنگ که بحث بازپس گیری جزیره پیش آمد و...
* موفق شدند جزایر را پس بگیرند.
بعد آمدیم برای عملیات کربلای ۴. اول هم نمی دانستیم اسمش کربلای ۴ است. می دانستیم یک عملیات بزرگ است. خب، کارهای آموزش آغاز شد.
* شما دو ماه پیشتر از آبان ماه شروع کردید به تمرین های غواصی.
نه. از جزیره که آمدیم یک استراحت کوتاه و مرخصی به بچه ها دادیم و وقتی برگشتند کار را شروع کردیم.
* نه دیگر! آنها تمرین های روتین و معمولی بودند.
می دانستیم باید سخت کار نماییم. اینکه می گویید درست است. در مهرماه، فرمانده لشکر (حاج مهدی کیانی) به من دستور داد یک گردان نیرو را که پاسدار وظیفه بودند، به خط خرمشهر ببرم و آن جا را تحویل بگیرم. خط دست ارتش بود. از لب کارون، ۷ پاسگاه به طرف جزیره مجنون بود. نیروها را در این پاسگاه ها استقرار دادم. چرا این نیروها؟ چون پاسدار وظیفه، عملیات ندیده است و به کارگیری اش در آن جا بدین سبب بود که ندانند ما می خواهیم آن جا عملیات نماییم. نیروهای بسیجی باتجربه بودند و در چندعملیات شرکت کرده بودند. وقتی بچه ها به شناسایی می رفتند، متوجه می شدند چه خبر است.
* این (پاسداروظیفه ها) ها ستادی هایی بودند که از تهران و شهر های دیگر آمده بودند.
او را کنار کشیدم و گفتم حاج محسن حواست باشد کار باید خیلی سخت باشد. روی بچه ها فشار زیادی بگذار! کارمان دشوار می باشد. خب، هم ایشان اطلاعات عملیاتی بود، هم من. هم ایشان می دانست نباید از من سوال کند، هم من می دانستم نباید چیزی بگویم. ایشان هم می توانست حدس بزند چه خبر است. بدین سان آغاز کرد فشار آوردن روی بچه ها بله. آمدند و با آنها خط را تحویل گرفتیم. دوسه هفته ای خط خرمشهر را داشتم اما نیروهایم در سد گتوند درحال آموزش غواصی بودند. صحبتی که با فرمانده لشکر داشتم این بود که بالاخره در خط بمانم یا بروم پیش نیروهایم در سد؟
* این جا همان جایی است که حوصله تان سر رفته! نه؟ می خواستید بالاسر غواص ها باشید ولی...
[می خندد] بله چنین حالتی بود. پس از این حرف ها، علی آقا چیت سازیان اطلاع داد «فرمانده لشکر مقرر است بیاید. با او صحبت کن!» من هم با او صحبت کردم. آقای کیانی پیشنهاد نمود گردان غواصی را بیاور در کارون کار کن. گفتم این طوری، اتفاقی نمی افتد. ایشان چیزی نگفت. رفت و بعد به علی آقا گفت مطهری را بفرستید جایی که دلش آن جاست. یعنی پیش غواص ها. به این ترتیب، من هم به سد گتوند پیش بچه های غواص رفتم. آن جا حاج محسن جام بزرگ که معاون گردان بود، بچه ها را آموزش می داد. ایشان جزو نخستین نفراتی بود که از سوی تیپ انصار آموزش های غواصی را دیده بود. او را کنار کشیدم و گفتم حاج محسن حواست باشد کار باید خیلی سخت باشد. روی بچه ها فشار زیادی بگذار! کارمان دشوار می باشد. خب، هم ایشان اطلاعات عملیاتی بود، هم من. هم ایشان می دانست نباید از من سوال کند، هم من می دانستم نباید چیزی بگویم. ایشان هم می توانست حدس بزند چه خبر است. بدین سان آغاز کرد فشار آوردن روی بچه ها.
من به همدان برگشتم و یک سری کارهای پشتیبانی را انجام دادم. بعد هم باردیگر به سد گتوند برگشتم که خوردیم به تاریخ هشتِ هشت. ستون پنجم به دشمن اطلاع داده بود داریم در سد گتوند داریم آموزش می دهیم. آن جا چندلشکر بودند که گردان های آبی خاکی شان آموزش می دیدند. به خاطر گزارش های ستون پنجم، هواپیماهای عراقی آن جا را با بمب خوشه ای بمباران کردند. بیشتر بمب ها روی سر بچه ها ما ریخته شدند.
* یعنی غواص های گردان جعفر طیار که برای کربلای ۴ تمرین می کردند.
بله و ما آن جا ۳ شهید دادیم که هرسه هم میهمان مان بودند. آن روز با یک موتور آمده بودند به ما سر بزنند. تعداد زیادی از بچه ها هم زخمی شدند. همین سبب شد با مشکل روبرو شویم. پس از تشییع شهدا به منطقه برگشتم و کار را باردیگر شروع کردیم. نیروگیری کردیم و برای جذب بچه هایی که در جزیره با هم بودیم فراخوان دادیم. بدین سان تمرین ها باردیگر شروع شدند.
* این جا هم بچه های گردان با شما شدند ۷۲ نفر؟
تعداد نیروها بیشتر بودند اما لباس هایمان کم بود.
* تا جایی که می دانم ۷۵ لباس غواصی داشته اید!
بله. [می خندد] الحمدالله دلیلش را می دانید! لباس ها کم بودند. بچه ها هم دوست داشتند غواصی کنند اما نمی شد. چون تعدادشان بیشتر از لباس ها بود. بنا بر این فشار تمرین ها را زیاد کردیم و گفتیم هرکس از سد موانع و تمرین های سخت عبور کند، می تواند در عملیات شرکت نماید. بدین سان با سخت گیری اسم بعضی ها را خط می زدیم و بچه ها هم همه تلاش شان را می کردند خودی نشان بدهند.
گذشت تا خوردیم به ماه آذر. این ماه از ماه های خیلی سرد خوزستان است. معمولا مردم در خانه هایشان و چادرهایی که ما در آنها بودیم والر و چراغ روشن می کنند. سرچشمه آب سد گتوند هم از ارتفاعات چهارمحال و بختیاری می آید و خیلی سرد است. هوای سرد، این آب هم سرد و مایی که می خواهیم بچه ها را در آن شرایط آموزش بدهیم. آموزش هم که نه فقط در ساعات بامداد که در شب و هرساعتی از نصفه شب هم جریان داشت. خیلی سخت بود. باید آماده می شدند برای مقابله با آبِ جریان دارِ...
یک بشکه آب کنار ساحل گذاشته بودیم و زیرش آتش روشن کرده بودیم که وقتی بچه ها از آب بیرون می آیند یک کاسه از آب این بشکه روی سرشان بریزیم تا بتوانند لباس غواصی را از تن شان در بیاورند. بعد می دیدیم با بیرون آوردن لباس ها، نمی روند بخوابند. بلکه وضو می گیرند و به نماز و عبادت می ایستند. خب این بچه ها، دوبعدی رشد کرده بودند؛ هم از نظر غواصی، هم روحانی * اروندرود.
این عوامل سبب شد بچه ها مریض شوند.
* همه بچه ها؟
بله؛ همه. یک بشکه آب کنار ساحل گذاشته بودیم و زیرش آتش روشن کرده بودیم که وقتی بچه ها از آب بیرون می آیند یک کاسه از آب این بشکه روی سرشان بریزیم تا بتوانند لباس غواصی را از تن شان در بیاورند. بعد می دیدیم با بیرون آوردن لباس ها، نمی روند بخوابند. بلکه وضو می گیرند و به نماز و عبادت می ایستند. خب این بچه ها، دوبعدی رشد کرده بودند؛ هم از نظر غواصی، هم روحانی.
* شما در خاطراتتان گفته اید لباس های غواصی که آقای رفیقدوست و دوستانش در وزارت سپاه از خارج می خریدند، لباس غواصی تفریحی بوده است.
بله. پس از عملیات والفجر ۸ در فاو، عراق فهمید ما می توانیم از اروند عبور نماییم و با یگان غواصی به او حمله نماییم. تا قبل از آن در مخیله اش هم نمی گنجید ایران از اروند عبور کند. این طور شد که تمام دنیا فهمیدند لباس غواصی برای ایران حیاتی می باشد. حضرت آقا هم گفته اند (در سالهای جنگ) به ما سیم خاردار هم نمی فروختند، چه برسد که به لباس غواصی! شنیده ام فرمانده ها به دانشجویان خارج از کشور گفته بودند اگر سفری به ایران دارید، با خودتان لباس غواصی بیاورید. خب این ها نمی توانستند لباس غواصی نظامی بخرند. به همین دلیل، آن گونه تفریحی را می خریدند و می آوردند. یا آن دخترخانم دانشجو که می رفت بخرد، مدل پسرانه که نمی توانست بخرد...
* خب چه می کردید؟ لباس ها را رنگ می کردید؟
نه. عکس ها را نگاه کنید! لباس ها هفت رنگ است، پلنگی، صورتی، قرمز، سرمه ای...
* خب با آن لباس های قرمز هم شب به خط می زدند؟
بله.
* مگر می شد؟
خب در آب بودیم. حساب کنید همه رنگ لباس غواص داشتیم. دو تکه، سه تکه و ناچار بودیم از همه شان استفاده نمائیم. بحث لباس، خیلی برای ما مهم بود. خیلی روی بیت المال بودن این ها تاکید می کردیم و به بچه ها می گفتیم مواظب باشید لباس ها، پاره و خراب نشوند یا از بین نروند. اگر یکی از بچه ها با خطر سقوط از جایی و ارتفاعی روبرو بود، به شوخی فریاد می زدیم مواظب پایت باش! می گفت از این همه بدن چرا فقط پا؟ می گفتیم «برای اینکه در غواصی پا از همه مهم تر است. اگر پایت طوری شود، دیگر نمی توانی فین بزنی!»
یادم هست وقتی زخمی شده و به عقب منتقل شدم، در درمانگاه می خواستند لباس غواصی را از تنم دربیاورند و جراحی ام کنند. وقتی قیچی را زیر پاچه لباس گرفتند و شروع کردند، آه از نهادم بلند شد. مرتب می خواستم بگویم بیت المال است نکنید! اما نشد و بریدند...
* نمی توانستید حرف بزنید با آن وضعیتی که داشتید.
بله. تیر به گلویم خورده بود و نمی توانستم حرف بزنم.
به تمرینات بگردیم. بچه ها در آن تمرینات شبانه روزی مریض شدند و پزشک بالای سرشان بردیم. آقای دکتر پیله ور را از همدان آوردیم. همه دکترها هم یک نسخه داشتند که «آبِ سرد و هوایِ سرد و فشار سرد، همه را مریض و بدن ها را سست کرده. این ها باید تقویت شوند.» رفتیم با فرمانده لشکر صحبت کردیم و او هم به رئیس ستاد دستور داد برای ما کار ویژه کنند. این طور شد که غذایی که برای ما می آوردند، گردان های دیگر نداشتند. عسل و حلیم را بعنوان صبحانه از دزفول برایمان می آوردند. چون بدن بچه ها باید قوی می شد تا در آب بتوانند غواصی کنند.
غواصی داشتیم که در کربلای ۴ شهید شد. اسمش محمد مختاران بود. پدرش هم که بعداً شهید شد، از پاسداران اولیه موسس سپاه همدان بود. پدر این شهید پس از کربلای ۴ با من صحبت کرد و پرسید فلانی محمد چه طور غواصی می کرد؟ گفتم «خیلی خوب. از غواص های خوب ما بود.» گفت نه. می خواهم ببینم واقعاً جا نمی ماند! گفتم «نه. از غواص های خوب بود. چرا سوال می کنی؟» گفت «نمی پرسم که ببینم چرا شهید شده. چون همه ما باید شهید شویم. می خواهم ببینم هیچ چیزی به تو نگفته؟ آخر محمد رماتیسمِ استخوان پا داشت! واقعاً چیزی به تو نگفت؟» گفتم «نه اصلاً! یک مرتبه آخ نگفت یا چیزی که در رابطه با درد پا باشد.» این شهید می خواست در عملیات شرکت نماید. بچه ها این طور کار می کردند.
پدر این شهید پس از کربلای ۴ با من صحبت کرد و پرسید فلانی محمد چه طور غواصی می کرد؟ گفتم «خیلی خوب. از غواص های خوب ما بود.» گفت نه. می خواهم ببینم واقعاً جا نمی ماند! گفتم «نه. از غواص های خوب بود. چرا سوال می کنی؟» گفت «نمی پرسم که ببینم چرا شهید شده. چون همه ما باید شهید شویم. می خواهم ببینم هیچ چیزی به تو نگفته؟ آخر محمد رماتیسمِ استخوان پا داشت! واقعاً چیزی به تو نگفت؟» خب آمادگی ها شکل گرفت و قبل از عملیات چندروز به اروندکنار در خسروآباد رفتیم و عبور از اروند را هم تمرین کردیم. آن جا گفتیم همه بچه ها با اسلحه هایشان تمرین کنند.
* یک سوال! در عکس ها و خاطرات دیده ایم که غواص ها کلاشنیکف، یوزی و ژ ۳ داشته اند. شاید برای بعضی ها سوال باشد. این اسلحه ها زیر آب برده می شدند؟
بله. گریس کاری شان می کردیم. در جزیره مجنون به بچه ها یوزی و کلاش دادیم. اما احساس کردیم یوزی با وجود سبک بودنش امکان دارد به کار نیاید...
* چرا؟ خیس می شد؟
بله. گیر هم می کرد. در عملیات کربلای ۴ همه اسلحه ها را کردیم کلاش. روغن کاری شان هم می کردیم. چون در آب که شلیک می کنی، اگر در شلیک اول اشکالی پیش نیاید، در صورت مداومت شلیک و رگبار، لوله اسلحه می ترکد. گریس کاری سبب می شد زنگ نزند، گیر نکند و خراب نشود. در تمرین های عبور از اروند، به بچه ها گفتیم هرکس با اسلحه خودش تیراندازی را تمرین کند. نیرویی داشتیم به نام نادر عبادی نیا. ایشان طلبه و پیشنماز ما بود. صوت خوبی داشت و خیلی خوش تیپ و خوش قیافه بود.
* از آن هایی که جان می دهند برای شهادت!
[می خندد] بعله … او آرپی جی داشت و باید شلیکش را تمرین می کرد. شلیک آرپی جی در آب، با شلیک کلاش خیلی فرق دارد. باید فین بزنی و بیایی بالا تا شلیک کنی. یعنی باید آن قدر با قوت فین بزنی که تا کمر از آب بیایی بالا و نشانه بگیری و ضمن شلیک، مواظب باشی آتش عقب قبضه به فرد پشت سرت نگیرد.
* آرپی جی را هم زیر آب حرکت می دادند؟
بله. می بردند و هنگام شلیک بیرون می آوردند. نادر در آب اروند تمرین می کرد. برای شلیک آرپی جی، فین زد و بالا آمد و با شلیک، تکان آرپی جی سبب شد قبضه از دستش رها شده و بیافتد داخل آب. خب، آب اروند، آب جریان دار و عمیقی است. دیدیم نادر مرتب غوص می زند و می رود زیر آب. در می آید و باردیگر این کار را تکرار می کند. فکر کردیم موج او را گرفته است. داد می زدیم: نادر! چه شده! آقای جان بزرگ که مشغول آموزش بچه ها بود فریاد کشید نادر! داری چه کار می کنی؟ او هم گفت اسلحه ام افتاده توی آب! دارم پیدایش می کنم! حاج محسن گفت بیا بیرون! نادر گفت نه بیت المال است! باید پیدایش کنم! آقای جام بزرگ داد زد تو خودت بیت المالی! بیا بیرون!
* عمق آب چه قدر بود؟
متفاوت بود. هرچه از ساحل دورتر می شدیم عمق بیشتر می شد.
* خب آن جا که تمرین می کردید باید نزدیک ساحل بوده باشد.
از ساحل فاصله داشتیم. ده پانزده متری ساحل بودیم. باید جایی می بود که عمیق باشد. اروند ساحل کشی دارد. وقتی جزر می شود، ۱۰۰ متر ساحل می شود و وقتی مد می شود، این ساحل می رود توی آب. خاک و گلش هم حالت چسبناک دارد و راه رفتن در آن خیلی دشوار می باشد.
بعد از آمادگی ها همه به خرمشهر رفتیم. برای پیشگیری از لو رفتن عملیات، کسی در خرمشهر حق تردد نداشت. اگر دژبانی می دید کسی در خرمشهر راه می رود دستگیرش می کرد. از هر لشکر فقط ۴ نفر اجازه و کارت تردد در شهر را داشتند. یکی دست فرمانده لشکر بود، یکی رئیس ستاد، یکی فرمانده گردان و یکی هم دست فرمانده اطلاعات عملیات.
* خرمشهر آن زمان متروکه بود دیگر! منطقه نظامی محسوب می شد.
بله خیلی سخت می گرفتند که کسی در شهر تردد نکند. چون هواپیماهای عراقی می آمدند و عکاسی و شناسایی می کردند. ولی دشمن با شناسایی هایش متوجه تغییرات و رفت و آمدهای ما می شد. آواکس های آمریکایی و ماهواره ها هم در کنار ستون پنجم قرار داشتند و دشمن را آگاه می کردند. در تمام عملیات ها این طور بود.
* دقیقا همین است. خیلی ها فکر می کنند فقط کربلای ۴ لو رفته است...
نه. نه...
* والفجر مقدماتی هم لو رفته بود و خیلی عملیات های دیگر… شاید غیر از فتح المبین که خیلی غافلگیرکننده بود...
حتی آن عملیات (فتح المبین) هم لو رفته محسوب می شد. وفیق سامرایی (معاون وقت رئیس اطلاعات نظامی ارتش عراق) گفته «ما از تمام عملیات های شما (ایرانی ها) خبر داشتیم؛ با نیم ساعت اختلاف این طرف و آن طرف. تنها عملیاتی که فکر نمی کردیم انجام دهید، والفجر ۸ بود. چون فکر نمی کردیم از اروند عبور کنید.»
در هرصورت آنها از عملیات ما خبر داشتند.
* ما هم در فاو، هم در کربلای ۴ ما اروند را رد کردیم. یعنی نیروی غواص مان از اروند عبور کرده؛ چیزی که عراقی ها تصورش را نمی کردند. در خاطراتتان هم گفته اید که اول باید با اروند می جنگیدید بعد با عراقی ها. یعنی ما در واقع آن سنگ بزرگی را زدیم که علامت نزدن است. تهرونی خالص اش را بخواهیم بگوییم، ما لاتی اش را پُر کردیم؛ کاری که دشمن اصلاً خوابش را هم نمی دید.
دقیقاً! اصلاً انتظار نداشتند. در جنگ از این اتفاقات زیاد می افتاد.
* عملیات کربلای ۴ را بعنوان یک شکست معرفی می کنند ولی شما غواص ها از عرض یک کیلومتری اروند با آن آب خروشانش عبور کرده و خط اول عراقی ها را هم گرفته اید. سردار سلیمانی هم این نکته را گفته بود که کربلای ۴ شکست نبود.
بگذارید به یک موفقیت در کربلای ۴ اشاره کنم که خیلی به چشم نیامده و خیلی هم در رابطه با اش نمی گویند. چون من خودم جزو نیروهای عمل کننده بودم، این را می گویم. معتقدم بین فرماندهان رده بالای ما، قدرت تصمیم و شجاعت اعلامش در کربلای ۴ در هیچ کدام از عملیات ها اتفاق نیافتاد. یعنی اصرار نکردند به ادامه عملیات. می توانستند پافشاری کنند و باردیگر نیرو بفرستند. اما همان شب اول کات کردند. یعنی شجاعتش را داشتند که بگویند نتوانستیم و این عملیات عدم الفتح شد. این تدبیر در کربلای ۴ صورت گرفت و همین سبب شد کربلای ۴ چیزی شود که اصطلاحاً به آن می گویند عملیات فریب. کربلای ۴ فریب نبود. خودش یک عملیات اصلی و بزرگ بود.
* بله چون قرار بود برویم جاده بصره را بگیریم.
ببینید، در جلسه به ما گفته بودند در این عملیات ۹۰ هزار اسیر عراقی می گیریم؛ یعنی هرچه عراقی بین بصره تا فاو است، اسیر ما می شود.
عملیات اصلی بود اما دشمن فریب خورد. شب اول که به اتمام رسید و ما ادامه ندادیم، عراق فکر کرد کار تمام است و عملیات بزرگ ایران با شکست روبرو شده است. صدام جشن گرفت و از آن به نام دروی بزرگ یاد کرد. تمام فرماندهانش را فرستاد مرخصی و خودش هم برای شکرگزاری به مکه رفت. عملیات، فریب نبود اما دشمن فریب خورد* برای پایان جنگ داشتند تصمیم گیری می کردند با گرفتن این تعداد اسیر، موازنه اسرای ما و آنها برقرار شود و...
احسنت! عملیات اصلی بود اما دشمن فریب خورد. شب اول که به اتمام رسید و ما ادامه ندادیم، عراق فکر کرد کار تمام است و عملیات بزرگ ایران با شکست روبرو شده است. صدام جشن گرفت و از آن به نام دروی بزرگ یاد کرد. تمام فرماندهانش را فرستاد مرخصی و خودش هم برای شکرگزاری به مکه رفت. عملیات، فریب نبود اما دشمن فریب خورد.
* با در نظر گرفتن کربلای ۵.
بله همین را می خواهم بگویم. فرماندهان ما با هدایت امام تدبیری اتخاذ کردند و ظرف ۱۵ روز کربلای ۵ را اجرا کردند. هیچ جای دنیا نداریم کشوری چنین صدمه ای ببیند و بعد عملیاتی مثل کربلای ۵ را با آن دستاوردهایش اجرا نماید. ظرف کمتر از ۱۵ روز ساماندهی ها انجام شد و کربلای ۵ صورت گرفت. کار بزرگی بود و به شجاعت به فرمانده ها احسنت می گویم که (بر ادامه کربلای ۴) پافشاری نکردند...
* تحسین شما به خاطر اینست که پافشاری بی خود نکردند...
... تا شهید بیشتری بدهیم.
* تا آن برهه فرماندهانمان هم به یک پختگی و کمال رسیده بودند.
بله.
* تا جایی که می دانیم ۶ لشکر از سپاه در این عملیات با یگان غواصی خویش را به آب زدند. المهدی، ولی عصر، انصارالحسین، کربلا، نجف و...
امام حسین.
* که شما وسط این یگان ها بودید. آن غواص هایی که زنده به گور شدند از کدام یگان ها بودند؟
بیشتر از بچه های مازندران، مشهد و اصفهان بودند.
* بعد از بچه های انصارالحسین...
نه. از همدان نبودند. در جزیره ام الرصاص، ام الخصیب و بوارین بودند. آن جا اسیر شدند. ما این طرف بودیم. بچه های ما را زنده به گور نکردند. اما اتفاق جالبی می افتد. دونفر از دوستان ما که ترک زبان بودند، توکل زمانی و علی میرزا شاهمرادی داستان جالبی دارند. اولی برای کبودرآهنگ و دومی برای لالجین؛ و هر دو هم ترک. توکل و علی میرزا در کربلای ۴ اسیر می شوند. آن عراقی که آنها را اسیر می کند، تفتیش شان می کند. پیشتر گفته بودیم بچه ها با خودشان کارت هویت نبرند. توکل زمانی پاسدار بود و کارتش را پرس کرده و داخل لباس غواصی اش گذاشته بود. آن عراقی که تفتیش شان می کند، کارت را پیدا می کند و می فهمد توکل پاسدار است. با عصبانیت می گوید «حرص الخمینی حرص الخمینی!» علی میرزا به ترکی به توکل می گوید «مگر نگفته بودند کارت نیاوریم! چرا آوردی! جفتمان را به کشتن دادی!» عراقی که صدایش را می شنود، جلو می آید و به ترکی با آنها صحبت می کند. می پرسد شما ترک اید؟ ترک کجایید؟ آنها هم خودشان معرفی می کنند و می پرسند تو ترک کجایی؟ می گوید ترک اربیل.
من به این می گویم زبان بین المللی ترکی! [می خندد] این زبان بین المللی، این ها را نجات می دهد. آن عراقی کارت شناسایی را از بین می برد و سفارش می کند یک وقت نگویید پاسدار هستید ها! بدین سان نجات شان می دهد.
* برسیم به شب عملیات کربلای ۴ و زخمی شدن خودتان.
وقتی می خواستم برویم توی آب، جریان داشت و مواج بود. دیدیم این طور بچه ها از هم جدا می شوند. یکی قدرت فین اش بیشتر است یکی کمتر. به همین خاطر طناب هایی تعبیه کردیم که یک متر به یک متر گره داشتند و بچه ها را در ستون های مختلف مرتب کردیم که هرستون یک طناب را بگیرد تا اگر کسی نسبت به بقیه ضعیف تر بود دیگران او را بکشند. از لجن کنار ساحل هم به سر و صورتمان مالیدیم که استتار نماییم. به ساعت غواصی ام هم گل مالیدم. گل چسبناکی است که با آب از بین نمی رود. پس از ناکامی عملیات، وقتی به ساحل خودی برگشتیم، باز این گل روی ساعت من بود.
شهید چیت سازیان لب آب با یک قرآن ایستاده بود و همه را از زیر قرآن رد می کرد. به من که رسید به خاطر رفاقت دیرینه ای که داشتیم، همدیگر را آغوش گرفتیم و خداحافظی کردیم. یک جمله اظهار داشت: «کریم اگر در آب به گرداب برخوردی، آب را به حضرت فاطمه زهرا قسم بده!» تا آن موقع نشنیده بودم که آب امکان دارد گرداب شود. اروند را می شناختم و خط را خودم تحویل گرفته بودم ولی گرداب ندیده بودم.
عراقی ها هم ما را می دیدند و با انگشت نشان به هم می دادند. تک تیرهایی هم می زدند. نه اینکه رگبار ببندند. طناب ها سبب می شد پراکنده نشویم. به علی آقای شمسی پور گفتم به بچه ها بگوید سریع تر و با قدرت بیشتر فین بزنند. خودم هم خوابیده بودم روی آب و خدا را قسم می دادم؛ به ائمه اطهار، به حضرت فاطمه زهرا و چه قدر قسم دادم نمی دانم؛ تا اینکه از گرداب بیرون آمدیم وارد آب شدیم. جریان مد ما را به سمت ام الرصاص برد. رسیدیم به نوک جزیره. از طرفی چندروز پیش در ایران بارندگی شدیدی شده و کارون طغیان کرده بود. از تلاقی کارون و اروند صغیر است که اروند تشکیل می شود. آب کارون می آمد و در برخورد با اروند گرداب بزرگی می ساخت. ما افتادیم توی این گرداب...
* … که آدم را می کشد توی خودش...
بله. در ۱۰۰ متری ام الرصاص به گرداب خوردیم. دائم ما را می چرخاند. توقع داشتیم سکوت باشد و سروصدایی از بچه ها بلند نشود. ولی معرکه ای به پا شده بود؛ اسلحه ها به هم می خوردند و تق و توق می کردند، بچه ها فریاد می زدند و خلاصه سکوتی در کار نبود. در کجا؟ ۱۰۰ متری ام الرصاص. عراقی ها هم ما را می دیدند و با انگشت نشان به هم می دادند. تک تیرهایی هم می زدند. نه اینکه رگبار ببندند. طناب ها سبب می شد پراکنده نشویم. به علی آقای شمسی پور گفتم به بچه ها بگوید سریع تر و با قدرت بیشتر فین بزنند. خودم هم خوابیده بودم روی آب و خدا را قسم می دادم؛ به ائمه اطهار، به حضرت فاطمه زهرا و چه قدر قسم دادم نمی دانم؛ تا اینکه از گرداب بیرون آمدیم. دوسه بار باردیگر برگشتیم توی گرداب و بیرون آمدیم. در نهایت توانستیم خودمان را از گرداب بیرون بکشیم.
حالا داریم به سمت خط دشمن می رویم. ۵۰ متری شان بودیم که ناگهان آتش شدید تیربارها و نفرات از سنگرها به سمت مان آغاز شد. قرارگاه با بی سیم از من پرسید «کریم کریم مسعود! موقعیت؟» گفتم «۵۰ متری». گفت «بزنید! الله اکبر!» رمز را گفتند و ما هم چه می گفتند، چه نمی گفتند می زدیم چون درگیری شروع شده بود.
عراقی ها با تیربار و توپ دولول ضدهوایی ۲۳ میلی متری از پشت خاکریز و درون سنگرها داشتند ما را می زدند.
* کسی هم آن جا به شهادت رسید؟
بله. برخی از بچه ها شهید شدند. زخمی ها هم خودشان را کشیدند کنار.
* چون تا جایی که می دانم از آن گرداب همه سالم و زنده بیرون آمدند و تعداد نیروهای خط شکن در گرداب کم و زیاد نشد.
آن جا (۵۰ متری ساحل) برخی از بچه ها خوردند. مثلا شهید امیر طلایی فرمانده یکی از دسته ها بود که تیر به سرش خورد. نفس های آخرش را می کشید که سیدرضا موسوی دستش را کشید و او را روی خورشیدی های ساحل انداخت که آب او را نبرد. اتفاقاً آب او را برد و جزو نخستین شهدای ما بود که پس از کربلای ۴ آمد. در دهانه خلیج فارس پیکرش را گرفتند.
حالا آمده ایم و به خط دشمن رسیده ایم و می خواهیم از خورشیدی ها عبور نماییم. نگاه کنید [به خورشیدی های دکور صحنه اشاره می کند] چه طور می شود از این ها عبور کرد! این را می گذارند که نه قایق از آن رد شود، نه نیروی پیاده. کسی که می خواهد از این مانع رد شود، باید پای خویش را روی مرکز ثقلش بگذارد و بپرد. وقتی ده پانزده متری عراقی ها این کار را بکنی، معلوم است هدف قرار می گیری. من جلوی نفرات بودم. از روی خورشیدی پریدم. با یک دست تیراندازی می کردیم و با دست دیگر کتف بچه ها را می کشیدیم که بیایند و جا نمانند. در همان حال فریاد الله اکبر هم می زدیم. تیراندازی خیلی شدید بود. بچه ها یکی یکی زخمی و شهید می شدند. شهید رضا عمادی که کمی توپر بود تیر خورد و افتاد روی یک خورشیدی. به بچه ها گفت از روی من رد شوید! بچه ها قبول نکردند. قسم داد. به همین خاطر برخی از بچه ها رفتند.
* از رویش رد شدند؟
بله. نوک های تیز خورشیدی در بدنش فرو رفتند.
* و همان جا شهید شد؟
سید رضا موسوی می گفت بامداد که وضعیت بچه ها را بررسی می کرده، دیده میل گردهای خورشیدی از بدن رضا عمادی بیرون زده و همان گونه شهید شده. ولی من به این گزارش بسنده نکردم. پس از اینکه توکل زمانی از اسارت برگشت، از او سوال کردم. او جزو نیروهای عمادی بود. گفتم «تو با عمادی بودی، عمادی روی خورشیدی خوابید؟» گفت بله. گفتم «آیا گفت از روی من رد شوید؟» گفت بله. گفتم «تو رد شدی؟» گفت بله. گفتم «تو پایت را روی گرده رضا گذاشتی و رد شدی؟» گفت بله. من این کار را کردم. این از اتفاقات عجیب جنگ است که کسی این طور خودش را فدا کند.
وقتی عراقی ها در یک نقطه تجمع کرده و ما را می زدند، شهید علی شمسی پور برخی از بچه ها را برداشت و رفت بیست سی متر بالاتر. موفق شد از آن جا درون کانال دشمن رخنه کند. عراق هم که دید ما در کانال هستیم، عقب نشینی کرد و ما توانستیم خط اول را بگیریم.
من به این گزارش بسنده نکردم. پس از اینکه توکل زمانی از اسارت برگشت، از او سوال کردم. او جزو نیروهای عمادی بود. گفتم «تو با عمادی بودی، عمادی روی خورشیدی خوابید؟» گفت بله. گفتم «آیا گفت از روی من رد شوید؟» گفت بله. گفتم «تو رد شدی؟» گفت بله. گفتم «تو پایت را روی گرده رضا گذاشتی و رد شدی؟» گفت بله. من این کار را کردم * در رابطه با آقای شمسی پور که شما با لفظ شهید خطابش کردید، این تذکر را بدهیم که بعداً در تفحص به شهادت رسید نه در کربلای ۴.
بله. علی آقای شمسی پور آن شب برگشت نیرو ببرد. ولی گفتند عملیات تمام است. وی در عملیات های بعدی و گشت آخر علی آقای چیت سازان که شهید شد، با او بود. در نهایت هم در تفحص به شهادت رسید.
* سال ۱۳۹۶.
بله.
* به زخمی شدن خودتان برسیم.
در حالی که داشتم بچه ها را می کشیدم و تیراندازی می کردم، ناگهان احساس کردم چشمانم سیاهی رفت و با صورت زمین خوردم. فهمیدم کارم تمام است. فقط ذهنم درگیر این بود که بچه هایی که از عقب می آیند، با دیدن این وضعیتم روحیه خویش را از دست ندهند. بنا بر این با دست هایم کمی نی روی سر و صورتم ریختم که شناخته نشوم.
تیر به صورتم خورد و از گردنم بیرون آمده بود. چندلحظه پس از هوش رفتم. وقتی چشم باز کردم، دیدم صدای تیراندازی کم شده و فهمیدم بچه ها خط را شکسته اند. کمی سرم را بالا آوردم و دیدم بچه هایی که … [بغض می کند] دور و برم ریخته اند!... بچه هایی که تا یک دوساعت پیش با هم بودیم. آقای جام بزرگ چهارپنج متر جلوتر از من افتاده بودم. تیر به پایش برخورد کرده و لگنش شکسته بود. منتهی نشسته بود. دید من تکان می خورم، گفت کیه اونجا؟ سرم را که نشانش دادم گفت «ئه! کریم تویی؟ بیا پیش من!» سینه خیز و با هزار زحمت آن چندمتر را طی کردم و خودم را به او رساندم. خودش روایت می کند «در آن لحظات لخته های خون و گِل از گردن و دهانت بیرون می زد.» آغاز کرد به تلقین دادن من. گفت هرچه من می گویم بگو! با سر اشاره کردم که باشد. گفت بگو اشهد ان لا اله الله! نمی توانستم بگویم. فقط از گلویم صدای نامفهوم در می آمد. خون از گلویم می زد بیرون.
* درد هم داشتید؟
احساس نمی کردم. موقع رفتنم بود. با ئه ئه صدا در می آوردم. دلش آرام نشد. گفت باز هم می گویم باز بگو! می دید من ئه ئه می کنم راضی نمی شد. من البته می گفتم ولی در دلم می گفتم. پرسید می توانی بروی داخل کانال؟ کمی که سینه خیز رفتم، بیهوش شدم. چندبار دیگر هم به هوش آمدم و از هوش رفتم. بچه ها می آمدند و به آقای جان بزرگ گزارش می دادند که تا کجا رفتیم و عراقی ها کجا هستند. ایشان هم هدایتشان می کرد. دائماً با بی سیم من را صدا می کردند. شهید اراک چیان آمد و بی سیم را از گردنم باز کرد. چراغ قوه هایی داشتیم که رنگ های سبز و قرمز داشت. قرار بود اگر رنگ سبز را به سمت ساحل خودی نشان دادیم، به معنای این باشد: «خط را شکسته ایم بیایید!» این صورت گرفت.
شهید علی منطقی که او هم بعداً شهید شد و سیدحسین معصوم زاده که هر دو زخمی بودند آمدند زیر بغل آقای جام بزرگ را بگیرند و برش گردانند عقب. این هم از زیبایی های جنگ است که یکی از جان و همه چیزش می گذرد. آقای جام بزرگ چهارپنج ماه بود ازدواج کرده بود. من مجرد بودم. جراحتش هم خیلی شدید بود. استخوان هایش شکسته بود و باید مداوا می شد ولی آقای جام بزرگ داد زد «بابا بروید از سنگرهای دشمن، پتو و اورکت بیاورید بیاندازید روی این زخمی ها!» با خودم فکر کردم آخ جان! مُردم از سرما! هم اکنون پتو می آورند. اما پتوها را آوردند و روی همه کشیدند جز من. چون می گفتند این رفتنی است و کارش تمام است. تقریبا حدود ساعت ۳ بامداد بود که آقای جام بزرگ، بچه ها (علی منطقی، سیدحسین معصوم زاده و محسن احمدی) را صدا کرد و گفت بروید هرچه زخمی هست جمع کنید و ببندید به هم و بفرستید توی آب که بروند سمت ایران. در آن لحظات آن هایی که وضع شان خراب بود در سنگر بودند.
* پس بنا شد غواص ها فین بزنند و برگردند سمت ساحل خودمان.
بله. چون بنا نبود عملیات ادامه پیدا کند. آقای جام بزرگ دید هیچ نیرویی به این طرف ساحل نرسیده و به این نتیجه رسید که عملیات ادامه ندارد. شهید علی منطقی که او هم بعداً شهید شد و سیدحسین معصوم زاده که هر دو زخمی بودند آمدند زیر بغل آقای جام بزرگ را بگیرند و برش گردانند عقب. این هم از زیبایی های جنگ است که یکی از جان و همه چیزش می گذرد. آقای جام بزرگ چهارپنج ماه بود ازدواج کرده بود. من مجرد بودم. جراحتش هم خیلی شدید بود. استخوان هایش شکسته بود و باید مداوا می شد ولی وقتی رفتند برش دارند، گفت من را نبرید. کریم را ببرید! گفتند کریم شهید شده! گفت نه. او را ببرید!
* که آن دو نفر شما را برگرداندند.
آمدند زیر بغلم را گرفتند. من با ایما و اشاره گفتم حاج محسن را برگردانید. رفتند سمتش. بلندش که کردند از درد فریاد کشید. باردیگر آمدند سراغ من و مرا به آب انداختند. با کمک آن دو نفر به ساحل خودمان برگشتم.
حاج محسن ماند و به اسارت درآمد؛ با آن وضعیت شکستگی استخوان های پا و کتف و لگن. چهار سال اسارت را تحمل کرد و بعد برگشت.
منبع: جاویدانی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب