یادداشت مهمان؛
روایتی از فشار روانی و استواری خانواده شهدا در پری خانه ما
به گزارش جاویدانی، نویسنده کتاب پری خانه ما از استواری خانواده های شهدا غافل نشده است؛ زمانیکه در اوج اندوه حواسشان به انقلاب است که کاری نکنند دشمن شاد شوند.
گروه فرهنگ و ادب: کتاب «پری خانه ما» نوشته بهناز ضرابی زاده که اخیرا توسط انتشارات سوره مهر منتشر و روانه بازار نشر شده، شامل خاطرات ۹ خانواده شهید استان همدان است که بیشتر از دو شهید تقدیم انقلاب کرده اند.
مولف در این کتاب سراغ مادر، همسر، خواهر و برادر شهدا رفته تا قصه زندگی و رشادت آنها را به رشته تحریر درآورد. این کتاب خاطرات مادر شهدایی است که چند فرزندشان به شهادت رسیده است و در آن تلاش شد ه همه اعضای خانواده از شهدا روایت کنند و به شکلی تکمیل کننده خاطرات یکدیگر باشند.
آزاده جهان احمدی نویسنده و پژوهشگر با نگاهی به کتاب یاد شده، یادداشتی نوشته که برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته است.
مشروح این مطلب با عنوان «آن یار کزو خانه ما جای پری بود؛ روایتی از استواری خانواده شهدا» در ادامه می آید؛
بهناز ضرابی زاده در کار خودش آدم شناخته شده ای بحساب می آید. سال هاست تمرکز خویش را روی خاطرات زندگی همسران شهدا قرار داده است و از این راه هم کتابهای خوب و مهمی نوشته است. و دقیقاً از همین رهگذر هم هست که او دنیای زنان و همسران مردانِ جنگ را با همه زیر و بم هایش خوب می شناسد. رنج تنهایی، فقدان و انتظارِ ممتد همسران و مادران شهدا را گرفتار وضعیت پیچیده و عجیبی کرده است. که نزدیکی به این پیچیدگی و تصویر آن نیازمند دوری از احساسات شدید و غلبه وجه عقلانی و منطقی در نگاه نویسنده است.
آخرین اثر ضرابی زاده کتابی است با عنوان پری خانه ما که شامل خاطرات ۹ خانواده شهید استان همدان است. خصوصیت های مشترک این خانواده اینست که بیشتر از دو شهید تقدیم انقلاب کرده اند. یعنی خانواده هایی که بیشتر از یک داغ در دفاع مقدس دیده اند. قاعدتا غم و حزن از دست دادن یک عزیز به اندازه کافی کمرشکن و ماندگار است؛ حالا در شرایط جنگی دهه شصت در همدان که غرب ایران است و مدام هم توسط هواپیماهای عراقی بمباران می شود.
این نویسنده که پیش از این کتاب های موفقی چون «دختر شینا» و« ساجی» را در کارنامه حرفه ای خود دارد، این دفعه به سراغ اهالی شهر خود، یعنی همدان رفته است. او خانواده های چند شهید را سوژه نوشتن قرار داده و خاطرات آنها را به زبانی ساده و صمیمی و بدون پیچیدگی و یا حتی تحلیل نقل کرده است. وی در مقدمه کتاب می گوید که هدفش نوشتن خاطرات مادران شهید بوده؛ اما به سبب فوت برخی از این مادران، پای خاطرات دیگر افراد خانواده مانند برادر، همسر و خواهر نشسته است. و دقیقاً بنابراین است که ما در این اثر با چند زاویه دید روبرو می باشیم. هرچند داغ از دست دادن و چشم انتظاری برای همه تلخ است و جنسش کم و بیش شبیه هم است منتهی چه کسی است که نداند داغ اولاد برای مادر تومنی صنار با داغ دیگران توفیر دارد. این داغ تا قیامت بر جگر مادر می نشیند. اما جایی که دیگر مادر شهید در دسترس نویسنده نیست او سراغ اعضای دیگر خانواده میرود تا از چشم آنها به داغ مرگ و شهادت جوانان خانواده بنشیند. ضرابی زاده در این کتاب بدون این که گرفتار بزرگنمایی و اغراق داغ مادران و خانواده شهدا شود کوشیده فقط از تصویر آن روزها و آن حزن در چارچوب کلمات پرده برداری کند. هر چند خود این مورد عملاً کتاب را از حیث ادبیات فقیر میکند اما در عین حال به عرضه تصویر شفاف و درستی از خانواده های شهدا یاری رسانده است.
زندگی فراز و نشیب و اتفاقات عجیب و غریب زیاد دارد خانواده این نه شهید هم از این قاعده مستثنی نبودند فقط در یک فقره جایی که همسر شهید پس از شهادت همسر تامه او را دریافت می کند و این خانواده با چه تلاطم متناقض عجیبی روبرو بوده است. « فردای روزی که ایرج شهید شد پستچی زنگ زد گفت نامه دارین از جبهه. نامه ایرج بود با دست لرزان نامه را باز کردم یک دفعه آن فضای سنگین غم و غصه شکست. همه سر تا پا مشکی بودیم اما می خندیدیم. در و دیوار پرچم و پارچه عزا بود اما ما شاد بودیم با شادی بچگانه ای گفتم: ایرج زنده ست نامه فرستاده، توی نامه نوشته بود اگر من شهید شدم ناراحت نباشید این راهی است که سعادت من در آن است. »
خواهران در احساسات و نگرانی دست کمی از مادران ندارند. نویسنده کتاب لاجرم از آن حزن و نگرانی و سوگ خواهرانه غافل نشده است و به همان شیوه روایت مادران آن موضوعات را مقابل دیدگان مخاطب قرار داده است.
بخشی در فرامتن کتاب ناظر به آرزوهای از دست رفته مادران برای فرزندانشان است. شاید این بخش از زندگی دست کمی از آن حزن و سوگ و داغ از دست رفتن فرزند نداشته باشد. آن آرزویی که برای آینده فرزند داری و یک جنگ ناجوانمردانه و تحمیلی آنرا از تو می گیرد. دقیقاً این همان جایی است که نویسنده می توانست متن را تبدیل به ادبیات کند اما فقط با بازگویی آنچه از مصاحبه کننده ها و خوانندگان شنیده بسنده کرده است. البته نویسنده در درآوردن جزئیات هر خاطره زحمت زیادی را متحمل شده است. یعنی عیان است که کوشیده مسیر خاطرات را بسمت تصویرسازی مورد نظر خودش ببرد.
نویسنده کتاب پری خانه ما از استواری خانواده های شهدا هم غافل نشده است. زمانیکه در اوج اندوه حواسشان به انقلاب است که کاری نکنند که دشمن شاد شوند. آنجاییکه ذکر خاطره می کند: « مادر شوهرم دستم را گرفت و برد توی یکی از اتاق ها و گفت مرضیه خانم تو هم شدی همسر شهید تا همسایه ها و دوست و آشنا و مردم نیومدن داد بزن گریه کن هوار بکش مردم که اومدن محکم باش با گریه وزاری نباید روحیه مردمو تضعیف نماییم و اجر بچه ها رو از بین ببریم نمی خوام منافقین فکر کنن ما ضعیفیم یا کم آوردیم.»
در بخشی از کتاب یکی از همسران شهدا تعریف می کند:
«این حرف ها آزارم می داد چه ناجوانمردانه و مظلومانه روزهای سخت به بازار آمد. تنها بودیم تنهاتر شدیم. خیلی بد و سخت گذشت اما گذشت. دوران بیوگی آغاز شد چه دوران بدی؛ زن بیوه بی پناه است بی تکیه گاه تمام مسئولیت های زندگی افتاده بود روی دوشم. جرئت نداشتم با کسی حرف بزنم برادرم از یک طرف سینه سپر می کرد مرد صاحبخانه از آن طرف غیرتی می شد. دو سال تمام مشکی پوشیدم تمام آن دو سال در تنهایی و غم و غصه گذشت. توی خیابان راه می رفتم برایم حرف در می آوردند. می رفتم بازار خرید طور دیگری متهم می شدم. هیچکس دلش برای تنهایی من و بچه هایم نمی سوخت عاقبت کارم به قرص های آرام بخش کشید. تنها کسی که به فکر ما بود پدرم بود عصرها یک کیسه میوه فصل می گرفت دستش و می آمد سراغ ما و می گفت آمدم سراغ صغیرها... »
این سخنان همسر شهید موید فشار روانی جامعه ایران بر روی زن جوان همسر از دست داده است. بی آن که متوجه این فشار باشد فقط بر سبیل همان سنت قدیمی و بی منطق خود برای پر کردن ایام فراغت با تعطیل کردن عقل رطب و یابس به هم می بافد و غافل از این که خزعبلاتش چه فشار روانی بر روی روان یک همسر شهید وارد می نماید.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب