توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی؛
چهارده ترکیب بند آئینی منتشر گردید
جاویدانی: جاویدانی: کتاب چهارده ترکیب بند آئینی سروده نغمه مستشار نظامی با مقدمه غلامعلی حداد عادل توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر گردید.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، کتاب «چهارده ترکیب بند آئینی» سروده نغمه مستشار نظامی با مقدمه غلامعلی حداد عادل توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی انتشار یافته است.
این کتاب پانزدهمین مجموعه شعر نویسنده است؛ که در چهارده ترکیب بند با موضوع های آئینی و ملی سروده شده است و عمده این اشعار - بنا بر نذر وی - عاشورایی و زینبی است.
مستشار نظام درباره ی این اثر می گوید: ترکیب بند نبوی از نظر تاریخِ سرایش، نخستین اثر این مجموعه است که در سال ۱۳۷۷ سروده شده و «ترکیب بندی تقدیم به حضرت «حمزه سیدالشهداء» تازه ترین ترکیب بند سروده شده از این مجموعه محسوب می شود.
وی افزود تعدادی از اشعار این مجموعه مورد عنایت رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای قرار گرفته است و ایشان برخی از این اشعار مانند «زینبیه اول»، «گل شش ماهه» که به یک تار نخ از قنداقه خونین حضرت علی اصغر (ع) تقدیم شده است، «حماسه های مادرانه» در وصف مادر شهید محمد معماریان و ترکیب بند «حضرت حمزه سیدالشهداء» را پیش تر خوانده اند و نظر لطف شان به قلم این حقیر، در راه سرودن از پاکان و عزیزان دو عالم برکت داده است.
مستشار نظامی همین طور درباره ی علت استفاده از قالب ترکیب بند در سرایش اشعار اظهار داشت: ظرفیت عظیم زبان فارسی سبب پدید آمدن قالب های متنوعی در شعر شده است، رباعی، دوبیتی، سه گانی، نوخسروانی، غزل، قطعه، قصیده، مثنوی و… و هر یک از این قالب ها نیز به نوبه خود خاصیت های منحصر به فردی دارند که قابلیت پذیرش مضامین ویژه ای را به آنها داده و می دهد اما قالب ترکیب بند یکی از قالب های شعر فارسی است که از ظرفیت های خوبی برخوردار است، قالبی شریف که بیشتر اوقات ظرف مضمون های عالی بوده و ترکیب بندهای زیادی با مضمون های شریف مذهبی و آئینی و اخلاقی سروده شده است.
وی که این مجموعه را به محضر مبارک حضرت مهدی (عج) تقدیم کرده، با اشاره به اینکه قالب ترکیب بند اغلب در شعر فارسی به نام دوده عصمت و طهارت متبرک شده است در عین حال محدود نکردن شاعر در یک قافیه و ردیف و ایجاد فرصت روایت و مضمون پروری برای سراینده را از خاصیت های بارز و شاخص این قالب ادبی برشمرد که برای شرح روایت و سرودن منظومه های آئینی کارایی ویژه ای دارد.
در قسمتی از مقدمه این کتاب به قلم غلامعلی حداد عادل می خوانیم:
«شاعران در انقلاب اسلامی، هرچند خودرا به قالب ها و انواع شعرهای سنتی مقید ساختند از حیث لفظ و زبان و مضمون پردازی به زبان شعر سنتی و خصوصاً زبان شعر قاجاری بازگشتند چنان که می توان گفت زبان شاعران انقلاب آن اندازه که به زبان شعر نو نزدیکی و شباهت دارد به زبان شعر کهن نزدیک نیست شاعران انقلابی از تحول زبانی پدید آمده در فضای شعر بعد از مشروطه و شعر نو روی گردان نشدند و شعر فارسی را در راه همان تحول که دوری از مضمون های تکراری و زبان کلیشه ای شعر قاجاری بود به پیش بردند این تحول زبان در نثر فارسی نیز از مشروطه به بعد پدید آمده و همچنان ادامه دارد.
از جمله نشانه های تعلق خاطر شاعران بعد از انقلاب به قالب ها و انواع شعر کهن یکی گرایش آنان به قالب های فراموش شده یا در شرف فراموشی شعر کهن _ نظیر قصیده و رباعی و قطعه و ترکیب بند _ است. شاعران پیش از انقلاب، حتی آنان که در فضای شعر کهن شعر می سرودند، از میان قالب های شعر فارسی عموماً به غزل توجه بیشتری داشتند و در سایر قالب ها چندان طبع آزمایی نمی کردند؛ فی المثل شهریار و رهی معیری _ برخلاف بهار که اندکی پیش تر از آنان علاوه بر غزل به قصیده نیز توجه داشت یا پروین که بیشتر در قالب مثنوی و قصیده و قطعه شعر می سرود _ بیشتر غزل سرایی می کردند.
اما بعد از پیروزی انقلاب، رباعی باردیگر جان گرفت سرودن ترکیب بند (مخصوصاً در شعر آئینی) مرسوم شد، و قصیده نیز با قامت بلند و استوار خود پای به میدان نهاد بعضی شاعران انقلابی مانند سید حسن حسینی از چهره رباعی غبار زدایی کردند و آنرا از تاریخ به جغرافیای شعر امروز ایران آوردند. ترکیب بند نیز، چنان که گفتیم، باردیگر جان گرفت و سربرآورد: شاعران شعر آئینی، با اقتدا به قله بلند شعر آئینی کهن، یعنی محتشم کاشانی، بار دیگر به سرودن تکریب بند پرداختند و آنرا در عرصه ای وسیع تر از عرصه ای که در شعر محتشم آمده بود رونق و رواج دادند.»
مستشار نظام در پیشگفتار این کتاب درباب قالب ترکیب بند نوشته است: «ترکیب بند یکی از قالب های شعر فارسی است که از ظرفیت خوبی برخوردارست _ قالبی شریف، که بیشتر اوقات ظرف مضامین عالی بوده است. شاعران ترکیب بندهای زیادی با مضامین شریف مذهبی و آئینی و اخلاقی سروده اند. این قالب، علاوه بر خاصیت تبرک و تیمن به نام دوده عصمت و طهارت به سبب محدود نکردن شاعر در یک قافیه و ردیف، فرصت روایت و مضمون پروری به وی می دهد و برای شرح روایت و سرودن منظومه های آئینی کارآیی ویژه ای دارد.
قالب ترکیب بند، با پیدایش شعر نو و گرایش شاعران به آن، در ۱۰۰ سال اخیر مهجور مانده بود اما بعد از انقلاب، بار دیگر مورد توجه اهل ادب واقع شد و با سرایش ترکیب بند فاخر «با کاروان نیزه» توسط دکتر علیرضا قزوه جان تازه ای به خود گرفت.
در قسمتی از این کتاب می خوانیم:
«عمه ام، شاهد گل های شناور در خون
عمه این گل شش ماه پر پر در خون
عمه ام، صد مژه در دست بلا می سوزم
در غم خم شدن قامت اکبر در خون
زینبم، مویه کنان می روم و می آیم
بین این قافله با چادر مادر در خون
زینبم، دختر حیدر، به پدر خواهم گفت
از غم دیدن حلق تو و خنجر در خون
شرح این واقعه با واژه بسی دشوار است
اهل بیت حرم امن پیمبر در خون
واژه از شرم درین قافیه جان خواهد داد
نعل اسبان و تن بی سر سرور در خون
هرچه را دیده ام از روز عزا خواهم گفت
یک به یک بعد محرم همه را خواهم گفت
****
روز غم، روز عطش، روز عزا عاشورا
روز گریان شدن عرش خدا عاشورا
روز پر پر زدن خیل ملایک در خون
روز نالان شدن ارض و سما عاشورا
هر زمینی ست همان کرب بلا با عشقت
نام هر روز به تقویم ولا عاشورا
خواهر از هر جهتی روی تو را می بیند
شده تکثیر در این آینه ها عاشورا
جاودان است غمت، جان جهان است غمت
زخم خونین مرا مهر شفا عاشورا
از کجا آمده این شور حسینی در دل؟
به کجا می برد این نوحه مرا عاشورا؟
زینبم، زینب و اندوه جهان بر دوشم
کوه اندوهم و فریاد اگر خاموشم
کتاب «چهارده ترکیب بند آئینی» در ۲۰۰ صفحه با شمارگان هزار نسخه و با قیمت ۹۰ هزار تومان در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب