گزارشی از زندگی یاكوب كولاس شاعر شهیر بلاروسی به روایت نوه اش
جاویدانی: آثار چندانی از یاكوب كولاس، شاعر و مترجم مشهور بلاروسی در دوران شوروی به فارسی منتشر نشده و بنا بر این ایرانی ها آشنایی چندانی با او ندارند. گزارشی از زندگی او را به روایت نوه اش بخوانید.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، خانم ورا دانیلوونا میتسكویچ، نوه یاكوب كولاس، شاعر مشهور بلاروس در آستانه شصت و دومین سالگرد فوت او، در مصاحبه با اسپوتنیك، درباره زمان زندگی پدربزرگش، اینكه هم اكنون در موزه یادبود نویسنده چه می گذرد و اینكه وارثانش چگونه زندگی می كنند، سخن گفت.
مرگ هایی برای نابغه
چندین نسل میتسكویچ در خانه ای در نزدیكی موزه یادبود یاكوب كولاس زندگی می كنند. پدر ورا دانیلوونا، پسر بزرگ یاكوب كولاس درباره پدرش توضیحات زیادی مطرح می كند: «او انسان ساده ای با سبك زندگی دهقانان بود. در خانواده آنها ۱۳ فرزند متولد شدند كه چهار نفر آنان در زمان كودكی فوت شدند.» یاكوب كولاس پسر سوم بود، همه فرزندان بعد او از دنیا رفتند. طبق فرضیه ای، طبیعت آنچنان نیروی خودرا به این نابغه بخشیده كه برای دیگران چیزی باقی نمانده است.
پدر ورا معتقد بود، كه كولاسا برای هر فرد خانواده شعری سروده است. «زمین جدید» شعر پدرم بود، «در راه آزادی» به پسر وسطی اختصاص داده شده بود، «سیمون موسیقی» برای میخائیل كنستانتینوویچ پسر كوچك یاكوب كولاس سروده شد؛ پدربزرگم برای ماریا دمیترییونا شعر «خانه ریباكوف» را سرایید.
ساعت های جیبی و كیك برای كوپالا
یاكوب كولاس حتی در مینسك همیشه اهتمام داشت به جای زندگی در آپارتمان در خانه حیاط دار زندگی كند. هنگامی كه او و خانواده اش سپس تخلیه شهر به مینسك بازگشتند در باغ پان روستسكی سكونت یافتند. سپس با عنایت به اینكه خانواده اش بزرگتر شده بودند به خانه ای در نزدیكی پارك گوركی نقل مكان كردند. این خانه در زمان جنگ كاملا در آتش سوخت. پس از جنگ جهانی، یاكوب كولاس در خانه كوچكی در حوالی آكادمی ملی علوم مستقر شد. در آن زمان او معاون اول آكادمی ملی علوم بود. در سال ۱۹۵۲ خانه بزرگتری در این مكان ساختند كه الان موزه است.
یاكوب كولاس بسیار ساده پوش بود و علاقه زیادی به ساعت های جیبی بزرگ داشت. از ساعت مچی اصلا خوشش نمی آمد. به نوشیدن چای از استكان پایه دار باز بسیار علاقه مند بود. ساده و مانند روستاییان غذا می خورد. خیلی دوست داشت برای جمع كردن قارچ به جنگل برود، بنا بر این از خوردن غذاهای قارچ دار لذت می برد. سوپ های بلاروسی مثل ورشچاكا را دوست داشت.
موزه با اتومبیل های چینی
با توجه به اینكه ورا دانیلوونا دیگر در موزه یاكوب كولاس مشغول نیست، نمی تواند دقیقا وضع امروز موزه را بیان كند اما همه خانواده در جریان هست كه آنجا چه می گذرد. ورا دانیلوونا می گوید: «امروزه كودكان را به اجبار به موزه می برند، این عمل مناسبی نیست. موزه در مرحله اول ساختاری برای حفظ ارزش هاست. بله، امروز افراد زیادی به موزه نمی روند، اما تا ۲۰ سال آینده همه چیز امكان دارد تغییر كند، و برای بازدید از موزه مردم صف ببندند. اجبار دلسردی می آورد.» او معتقد می باشد كه در موزه همه چیز همانطور كه در زمان نویسنده بوده باید حفظ شود. امروزه در خانه و محیط اطراف آن هیچ چیز مانند آن دوران نیست. هم اكنون ماشین های ساخت چین با اینكه یكی از آنها به جای شورولت، سیتروئن است و هیچ ارتباطی با یاكوب كولاس ندارد، در گاراژ خانه به نمایش گذاشته شده اند.
غذاها و كالباس های دودی در انبار خانه نمایش داده می شوند. مردم فكر می كنند كه شاعر بسیار ثروتمند بوده است، اما درحقیقت، سیب زمینی، سیب، بشكه های خیار شور و كلم ترش كه فامیل از روستا می آوردند، آن دوران در آنجا بودند.» او ایمان دارد كه باید حقیقت حفظ و نمایش داده شود، این وظیفه موزه است و اگر این كار به درستی صورت گیرد، مردم باز خواهند آمد.
یادبود به غیر از سالگرد
اكنون ۶۲ سال است كه از فوت یاكوب كولاس می گذرد. وی در این روز از شهر برگشت، برای خرید جعبه شكلاتی برای تولد نوه اش ماریا كه ۵ ساله می شد به مغازه رفت. سپس برگشت به خانه برای صرف غذا به اتاق كارش رفت، حالت خفگی به او دست داد و در گذشت.»
خانواده نویسنده بدون توجه به تاریخ ها و سالگردها یاد او را حفظ می نماید. نوه یاكوب كولاس می گوید كه «دولت به اندازه كافی برای حفظ یادبود او تلاش می كند؛ اما نباید این مورد به برخی تاریخ ها، سالگردها و رویدادها ختم شود. بهتر است موردی در رابطه با یاكوب كولاس افتتاح، جست وجو یا خریداری شود. جای خالی این امر كمی محسوس است.» با این تفاصیل، نكات مثبت در حفظ یادبود این شاعر كلاسیك ادبیات بلاروس بسیار بیشتر است. نوه شاعر ادامه می دهد: «ما بسیار خوشحالیم كه سه سال پیش، بدون توجه به هیچ گونه تاریخ و سالگردی در پینسك، با حمایت مقامات محلی و با اجازه استفان، اسقف اعظم پینسك و لونینتسك، تابلوی یادبودی به افتخار ازدواج ماریا دمیتریونا و كنستانتین میخایلوویچ در پینسك، در محل كلیسای واروارینسكی راه اندازی شد. برای بلاروس، این احیانا تنها موردی است، كه تابلوی یادبود یك فرد سكولار در كلیسای ارتدكس قرار می گیرد.»
مزایا و امتیازات
در دوران شوروی، نگرش مقامات نسبت به وارثان یاكوب كولاس بسیار محترمانه بود. ورا دانیلوونا میتسكویچ می گوید: «در صدمین سالگرد زادروز پدر بزرگ، پدرم را به كمیته مركزی دعوت نمودند و پرسیدند كه چه چیزی برای خانواده لازم است. او كه انسانی ساده بود دست و پایش را سریعا گم كرد، مادرم هم اظهار داشت كه مورد خاصی نیاز نیست. آخر سر اما آنها برای خانواده جوان برادر بزرگم درخواست مسكن كردند. او یك آپارتمان دو خوابه در یك خانه نوساز و نمادین را كه در خیابان یاكوب كولاس قرارداشت، هدیه گرفت. چنین توجهی از جانب دولت وجود داشت.»
هم اكنون خانواده نویسنده هیچ معافیت و مزایایی ندارد. قبلا مبلغی به ازای حق چاپ آثار یاكوب كولاس پرداخت می شد اما الان حق چاپ (كپی رایت یا حق تالیف-م) دیگر معتبر نیست. هیچگونه حمایتی از طرف دولت صورت نمی گیرد، حتی در موارد ضروری. اعضای خانواده گاهی برای تحقیق در مورد یاكوب كولاس به خارج سفر می كنند، اگر كمكی از جانب سازمان های دولتی می شد، بسیار راحت تر بودیم. می توانند گاهی برای ستاندن روادید كمك كنند و یا هزینه رفت و آمد را پرداخت نمایند. هم اكنون ما همه هزینه ها را تقبل می نماییم و حتی مركزی برای بازگشت نداریم. ظاهرا این امر برای دولت اهمیتی ندارد، برای آنها «بازار اسلاوی» واجب تر است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب