گفت وگوی مهر با محمدابراهیم محجوب، ۳
نهاد وزارت ساخته و پرداخته ایران است و آمیخته با ادبیات ما
به گزارش جاویدانی، در ایران اگر بخواهیم دنبال بازتاب و عقبه مدیریتی بگردیم در نهاد وزارت ماست، به گمان من اگر در دانشکده های ما تدریس بشود و بالایی ها آشنا بشوند احتمال دارد مسیر تاریخ اجتماعی ما عوض شود.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ طاهره طهرانی: قَیِّدُوا العِلمَ بالکِتابه. روزی که پیامبر خدا صلی الله مقابل و آله فرمود علم را با نوشتن در بند کشید؛ به چیزی اشاره می کردکه موجب ایجاد این گفت و گو شد. در حقیقت تمنای هم صحبتی و جرقه این گفت و گو پس از خواندن و معرفی کتاب از چشم سیمرغ زده شد، کتابی کوچک برای علاقمندان شاهنامه که به درک بهتر روابط بین شخصیت ها و درک روند رخدادهای این کتاب عظیم کمک می نماید.
نویسنده -محمد ابراهیم محجوب- با نگاهی از فراز، گویی همراه سیمرغ بر بالای شاهنامه پرواز کرده و با رسم اشکال گرافیکی پیگیری سرنوشت و نسبتِ شخصیت ها شامل پادشاه و پهلوان و وزیر و… را در طول سه دوره اساطیری و پهلوانی و تاریخی، به آسانی ممکن ساخته و کیومرث از شروع کتاب را به یزدگرد سوم که آخرین شاه ایران پیش از حمله اعراب بوده، متصل کرده است. اما داستانِ نوشته شدن این کتاب به اندازه طول عمر او طولانی و جالب است. اینکه چطور مردی با تحصیلات و شغل فنی در عرصه مکانیک و نفت و گاز در جستجوی حقیقت اداره این سرزمین کهن پا به سرزمین ادبیات و اساطیر می گذارد.
محجوب متولد سال ۱۳۳۰ در محله شاپور تهران، تحصیل کرده رشته مکانیک از دانشگاه پلی تکنیک (امیرکبیر) نویسنده و مترجم و مشاور صنایع بزرگ و پروژه های ملی مثل پارس جنوبی، و همین طور عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه امیرکبیر است. او فارغ التحصیل مقطع دکترای دینامیک سیستم ها از دانشگاه اوتاوای کاناداست، و انس با ادبیات و فرهنگ ایران، و همین طور شناخت عمیق تاریخِ علم و کاستی های صنعت و آموزش و مدیریت در ایران سبب شده کتاب ها و ترجمه های تأثیرگذاری از او بخوانیم. در دو قسمت پیشین این گفت و گو درباره ی شروع آشنایی او با شاهنامه و متون ادبی و سال های خدمت در صنایع نفت و گاز و تجربه های مدیریت و تدریس سخن گفته شد. بخشی که در ادامه منتشر می شود، سومین و آخرین بخش از این مصاحبه است؛
* در داستان سیاوش به لحاظ روایی، در حقیقت پایان تراژدی آنجاست که سیاوش از ایران می رود! یعنی خروج سیاوش از ایران مثل مرگ هملت است. پس از آن هرچه که اتفاق می افتد داستان دیگری است.
به اصطلاح نقطه عطف اصلی این ماجراست.
* وقتی می بیند شاه خردمند نیست باید امر اخلاقی و پیمانی را که بسته و یا فرمان شاه را انتخاب نماید. و این از آن جاهایی است که می گویند دیگر در حکمرانی مصلحت معنا نمی دهد.
احسنت! بله، دیگر تو خودت هستی و اخلاقی که باور داری به آن. من او را به عنوان نمونه اخلاق در مدیریت معرفی کردم. میان حکمی که از بالا آمده و اخلاق! من سال ها کار کردم؛ بطورمثال در خلیج فارس، وقتی ما داریم حفاری می نماییم، گِل و لایِ اینها کجا می رود؟ اگر شما بخواهی به محیط زیست لطمه نزنی، چه قدر گران تمام می شود! می دانید چند درمی آید این پروژه؟
* خب چه می شود؟ اینها همه پخش می شود در بستر دریا؟
رؤیت را می کنی آن طرف و می ریزی به دریا! می گویند آقا دستور آمده! خب من چه؟ شخص من چه؟ من که می دانم داستان چیست! بایستی چه بکنم؟ من به این نتیجه رسیدم که نمی توانم کار بکنم.
* مثل جمله معروف فیلم جدایی نادر از سیمین که می گوید: او نمی داند من فرزندش هستم اما من که می دانم او پدرم است!
احسنت!
* الان با این مثالی که شما از مدیریت اخلاقی سیاوش زدید، به نظرم می شود مجموعه ای از این مثال ها بیرون آورد.
به وفور داریم! اگر حوزه مدیریت را از سیاست جدا نکنیم، در ایران بازتاب و عقبه مدیریتی ما اگر بخواهیم دنبالش بگردیم در نهاد وزارت ماست. وزارت مال ایران است، ساخته و پرداخته ایران است. پیوستگی دارد، با نرم افزار ادبیات ما درآمیخته است؛ یعنی این دو با هم به گمان من اگر در دانشکده های ما تدریس بشود و آن بالایی هایی که برای مملکت تصمیم می گیرند با این مساله آشنا بشوند، خیلی از این تصمیمات راهبردی تغییر خواهدنمود و احتمال دارد مسیر تاریخ اجتماعی ما عوض بشود.
* در باب اول بوستان یک حکایتی است که با این بیت شروع می شود: شنیدم که دارای فرخ تبار… این حکایت سفارش ای است که یک چوپان به شاه می کند و بیت آخر کل حرفی است که سعدی میزند: در آن تخت و ملک از خلل غم بُوَد / که تدبیر شاه از شبان کم بُوَد.
در کتاب مدیرانه های ایرانی از بوستان سعدی هم مثال آورده ام. اصلاً یک فصل آن راجع به اندیشه های مدیریتی سعدی است. عمده مهارت مدیر در مدیریت منابع انسانی است وگرنه ابزار و تجهیزات که گوش به فرمان شمایند! هر طور کوکشان کنید به آن شیوه برایتان کار می کنند. از داستان شیر و خرگوش کلیله و دمنه بحثی در کتاب آمده است؛ شیر نماد مدیری مغرور و زورمند، اما پرگو و دهان بین است. درحالی که در بین پرسنل خرگوش، موجود کوچکی است که دیده نمی شود ولی هوشمند است. اوست که زیرزیرکی مدیریت می کند.
پس از کتاب از چشم سیمرغ احساس کردم می شود تاریخ ایران را هم به همین سبک یعنی بصورت ترکیبی از نشانه های گرافیکی و متن خلاصه کرد. اما بر خلاف کتاب از چشم سیمرغ اینجا دیگر به خط زمان نیاز بود که در بالای صفحات کتاب، سال و ماه تاریخ رخدادها را نشان دهد. می شد بطورمثال طول مدت حکومت پادشاهان یا خدمت وزیران را با یک خط افقی در امتداد خط زمان مشخص کرد. جنگ ها را با ضربدر نشان می دادیم، هفت هشت تا خط موازی همدیگر در متن، مثل جهان زمانه خودشدر کنار اینها، کتاب های دیگر هم از منابع غربی چاپ ترجمه کردم: چرا چیزها می شکنند؟ یا سرشت فناوری، یکپارچگی دانش، اینها همه حاصل دوره خدمت من در پارس جنوبی است. حاصل سوالاتی که در ذهن من هنوز هم هست. بعد از کتاب از چشم سیمرغ احساس کردم می شود تاریخ ایران را هم به همین سبک یعنی بصورت ترکیبی از نشانه های گرافیکی و متن خلاصه کرد. اما بر خلاف کتاب از چشم سیمرغ اینجا دیگر به خط زمان نیاز بود که در بالای صفحات کتاب، سال و ماه تاریخ رخدادها را نشان دهد. می شد بطورمثال طول مدت حکومت پادشاهان یا خدمت وزیران را با یک خط افقی در امتداد خط زمان مشخص کرد. جنگ ها را با ضربدر نشان می دادیم، هفت هشت تا خط موازی همدیگر در متن، مثل جهان زمانه خودش. بطورمثال وقتی ما با عثمانی درگیر هستیم، برای عثمانی هم این خطوط هست؛ سلیم از این جا تا اینجا پادشاهی کرده، در چالدران چه اتفاقی افتاده؟ آنها هم هست. یا قدیم که با روم درگیر هستیم، رومیان هم دیده می شوند. یا زمانی که چین مهم می باشد، یا هند مهم می باشد، اینها وارد نقشه می شوند.
برای رخدادهایی مانند مرگ اشخاص مهم یا تألیفات دانشمندان، یا مصائب طبیعی و مانند اینها نیز نشانه هایی در نظر گرفته شد. کتاب به زبان انگلیسی با عنوان Iran on the line of history (ایران روی خط تاریخ) به همت لوح فکر منتشر گردید. بعد هم که دیگر شما در جریانید، گفتیم بهتر است وب سایت بشود چون این محدودیتِ جا نوشتن را دشوار می کرد؛ انتخاب کلمات، جمله پردازی، انتخاب فونت باید جوری می بود که در فاصله معینی می گنجید ضمن این که باید معنا را می رساند، ضمن اینکه باید کلمات مبتذل نباشد، تلگرافی باشد؛ بدین سبب بهترین حالت این بود که تبدیل به وب سایت شود و همین اتفاق هم افتاد و شد iranhistorymap.com
* آماری از مراجعه و استفاده از این پایگاه دارید؟
آخرین آماری که گرفتم مربوط به ماه پیش، روزانه حدوداً هزار و صد و بیست بار کلیک و دیده شده است؛ در صورتیکه ما برایش هیچ تبلیغی نکردیم. جالب این بود که از این هزار و صد تا، حدودا صد و سی چهل تا، بارِ اول بود؛ یعنی معلوم است که گروه بزرگی باردیگر آمدند، سه بار و چهار بار آمدند. کسی دیده که این مطلب به دردش می-خورد، باردیگر آمده و خوانده است! به نظرم نسبت به مدتی که از بارگذاری آن گذشته امیدوار کننده است. سایت به زبان انگلیسی است اما دیگر الان مترجم های آنلاین به آسانی ترجمه اش می کنند به هر زبان، یعنی فقط دیگر انگلیسی نیست.
* مثل ویکی پدیا این توانایی را دارد به چند زبان باشد؟
نه. باید به آن دستور بدهی که کل این وب سایت را به چه زبانی ببینی. حتی با گوشی هوشمند هم امتحان کردم. اما خوب دیده نمی گردد. چون صفحه کوچک است، بهتر است صفحه بزرگ باشد. بعد حق انتخاب داری؛ می توانی خط زمان را بصورت سده ببینی، بصورت دهه ببینی، بصورت سال ببینی. می توانی فیلتر بکنی؛ بطورمثال شما می توانی در طول سه هزار سال تاریخ ایران، کتاب های مهم را در کنار جنگ های مهم ببینی. ممکنست حتی مجموعه ببینی، فلاسفه ببینی فقط.
* همین نکته موجب می شود که آن هزار تا ویو (بازدید) در روز اتفاق بیفتد دیگر.
بله، خیلی راحت هم می شود مطابق خواست تان فیلترش کنید؛ بطورمثال از صفوی به این طرف، خط مذهب هم هست. نقش مذهب، لیدرهای مذهبی در سرنوشت مملکت و چیزهای دیگر. اینجا دیگر محدودیت کتاب را هم نداریم.
***
پس از متن گفت و گو کتابشناسی محمد ابراهیم محجوب در زیر می آید که در خلال گفت و گو به عناوین کتاب ها اشاره شد؛
۱. یک کشیش یک شهید / هومر بارناباس یوست، نشر میعاد
۲. روباه / نشرمیعاد، ۱۳۵۷
۳. تل زعتر، پیکار مقابل فاشیسم
۴. برادرکشی / نیکوس کازانتیزاکیس، امین الضرب ۱۳۵۷ تجدید چاپ ۱۳۹۹ / نویسنده به طرح این مساله می پردازد که چگونه پوشاندن رخت قداست بر عقاید، راه را بر پرسشگری می بندد و مردم را به اطاعت کورکورانه می کشاند.
۵. چگونه با خطرات کوهستان مبارزه کنیم؟ این کتاب که حالا در بازار موجود نیست با سایرآثار انتشار یافته توسط محمدابراهیم محجوب متفاوت می باشد و در اصل ادای دین به یک دوست و رفیق است که بر اثر حادثه ای در کوهستان جان اش را از دست می دهد. محجوب، تحت تأثیر این حادثه و بمنظور کاهش تکرار این حوادث برای دیگران این کتاب راهنما را تنظیم می کند.
۶. فراز و شیب مدیریت در فورد و کرایسلر / ناشر مترجم، ۱۳۷۷ / این کتاب حاصل دوران همکاری مترجم با مرحوم مهندس ترکان در سازمان گسترش و دوره ای است که درباب خودروسازی با سازمان همکاری داشته است. تجربیات یکی از مدیران موفق صنعت خودروسازی که در دو خودروساز بزرگ جهان فورد و کرایسلر سابقه مدیریتی داشته بسیار خواندنی است.
۷. یافتم … یافتم / شرکت کالای پمپ، سال ۱۳۷۷/ توضیحی ابتدای و با زبان ساده برای افرادی که می خواهد با عملکرد پمپ ها و توربین ها آشنا گردند خصوصاً نوجوانان
۸. مدیران برجسته سخن می گویند (مجموعه گفت و شنیدهای ویراستاران وال استریت ژورنال با مدیران) / سازمان فرهنگی فرا، ۱۳۸۲ / در این کتاب ۲۱ نفر از مدیران موفق، تجارب خودرا بیان می کنند. تعدادی از سرفصل هایی که این مدیران به آن می پردازند عبارتند از: انگیزش کارکنان، ایجاد نام تجاری برتر، آموختن از فناوری جدید، هدایت درست یک بحران یا تغییر اساسی و مدیریت بر رشد سازمان.
۹. فرهنگ سازمانی / ادگ ار ش ای ن، سازمان فرهنگی فرا، ۱۳۸۴ / در این کتاب ادگار شاین، پیشگام و مشاور بین المللی فرهنگ سازمانی، به ریشه ها برمی گردد و بعد از تردید در مورد درک هماهنگ همه مخاطبان، از فرهنگ سازمانی (که به اعتقاد او تنها قسمتی از یک کوه یخ در اقیانوس است که از آب بیرون می ماند) تعریف جامعی به عمل می آورد.
۱۰. مدیریت پروژه به اندازه / سازمان فرهنگی فرا، ۱۳۸۴ / دکتر کورتیس کوک در این کتاب توانسته است دفتر دانش مدیریت پروژه را که برای مدیریت پروژه های کلان و پیچیده فراهم شده، پیروزمندانه به زبانی برگرداند که هر کس، به هر شکلی با اجرای پروژه سر و کار دارد، بتواند آنرا به سادگی بفهمد و در عمل به کار بندد.
۱۱. رهبری پروژه / جیمز پی لوئیس، سازمان فرهنگی فرا، ۱۳۸۴ / جیمز لویس کوشیده است به این مساله از دیدگاه هایی بنگرد که دیگران نگاه نکرده اند. خصوصاً به موضوع رهبری تیم های پروژه پرداخته است که اصول آن با اصول مدیریت تیم های عمومی فرق دارد.
۱۲. هشت خوان تحول / جان کاتر و دان کوهن، سازمان فرهنگی فرا، ۱۳۸۴ / برای ایجاد تحولاتی از قبیل مکانیزاسیون اداری، استقرار فن آوری تازه، مهندسی مجدد فرایندها، ادغام و تملک، بازسازی بنگاه و مانند این ها، در عمل چه باید کرد؟ ر این کتاب ضمن شرح یک پروسه هشت مرحله ای برای ایجاد تحول در بنگاه ها، موانع موجود در هر یک از مراحل و شیوه غلبه بر آنها بیان شده است. مشکل اصلی، نه استراتژی است، نه ساختار، نه فرهنگ و نه سیستم؛ بلکه ایجاد تغییر در رفتار انسان هاست و رفتار انسان ها زمانی عوض می شود که «احساس» آنان در کانون توجه باشد.
۱۳. مدیریت کوروش کبیر / گزنفون لاری هدریک، سازمان فرهنگی فرا، ۱۳۹۲ / آشنایی با شیوه مدیریت کورش بزرگ از هر نظر آموزنده است. بنا به دانش مدیریت امروزی، مدیر نیز مانند رهبران نظامی سه دغدغه اصلی دارد: ۱- تعریف هدف ۲- طراحی استراتژی شایسته و اجرای آن برای رسیدن به هدف ۳- توزیع دستاوردها عملکرد کورش هخامنشی نشان میدهد وی در هر سه جنبه موفق بوده است.
۱ ۴. کاروان امید، سرگذشت تری فاکس / لسلی اسکرای وینر، نشر گمان، ۱۳۹۳ / «کاروان امید» داستان مبارزه تری است با ناامیدی و یاس و نمایشی است اعجاب انگیز از پیروزی اراده انسان.
۱۵. جستارهایی در مدیریت / مجموعه مقالات، نشر نی ۱۳۹۰ / این کتاب حاصل پژوهش های گروهی از برجسته ترین محققان دانشگاه هاروارد درباره ی موضوعات مهمی چون مدیریت بحران، تصمیم گیری در وضعیت دشوار، یادگیری سازمانی، مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری و مدیریت دانش است که با بهره بردن از تجربیات اجرائی در سازمان های بزرگی چون جنرال الکتریک، فولکس واگن، زیمنس، ناسا، بیمارستان بزرگ بوستون، بانک سوسیته جنرال فرانسه، هیولیت پکارد، بانک رویال کانادا، و چندین بنگاه ریز و درشت دیگر رقم خورده است.
۱۶. جستارهایی در رهبری / مجموعه مقالات، نشر نی ۱۳۹۲ / این کتاب حاصل پژوهش گروهی از برجسته ترین محققان دانشگاه هاروارد درباره ی ی موضوعات مهمی چون اخلاق، سیاست، استراتژی، سازمان دهی، یادگیری سازمانی، جانشینی، فرهنگ سازمانی و خلاقیت است که با بهره بردن از تجربیات اجرائی در سازمان های بزرگی چون دستگاه ریاست جمهوری آمریکا، بریتیش پترولیوم، هیولیت پکارد، بی بی سی، ناسا و مانند این ها رقم خورده است.
۱۷. قوی سیاه / نسیم نیکلاس طالب، انتشارات آریاناقلم، ۱۳۹۳/ بحث اصلی کتاب درک ریسک های ناشی از رویدادهای بی سابقه است. تباهی امپراتوری ساسانی، اولین جنگ صلیبی، فروپاشی بازارهای مالی در ۲۰۰۸ و همه گیری کرونا همچون رویدادهایی هستند که می توان اصطلاح قوی سیاه را درباره ی آنها به کار برد. نویسنده به این نکته اشاره دارد که ما انسان ها قربانی عدم تقارن در درک رویدادهای بختی هستیم. پیروزی هایمان را به مهارت خودمان و شکست هایمان را به رویدادهای بیرونی خارج از کنترل، یعنی بختی بودن اوضاع نسبت می دهیم.
۱۸. از چشم سیمرغ چکیده رویدادهای شاهنامه / نشر نی ۱۳۹۰، تجدید چاپ لوح فکر ۱۳۹۷ / نویسنده درباره ی انگیزه اصلی نگارش این کتاب می گوید: همیشه با افرادی مواجه بودم که علاقه فراوانی به مطالعه شاهنامه داشتند ولی به علت تنوع شخصیت ها و این که پیدا کردن روابط آنها فرآیندی زمانبر است از مطالعه شاهنامه گذر کردند. برای آسان سازی روابط شخصیت ها و حوادث این کتاب را آماده کردم. این کتاب سی پرده از شاهنامه را به ترتیب تاریخی روایت می کند و نویسنده برای توضیح رویدادها و حوادث از روش تام لاین و استفاده از استیکر بهره برده است.
۱۹. چرا چیزها می شکنند (ادراک جهان از دیدگاه فروپاشی) / مارک ابرهارت، نشر نی ۱۳۹۰ / نویسنده در این کتاب در روایتی دلنشین، سیری تاریخی – علمی و تا اندازه ای فلسفی را در دنیای رمزآلود ماده، این بنیادی ترین باشنده هستی شروع می کند و با واکاوی موارد مهمی چون غرق شدن کشتی تایتانیک، انفجار سفینه چالنجر و نمونه های فروان دیگر می کوشد بدون استفاده از حتی یک شکل یا فرمول ریاضی از دیدگاهی متفاوت یعنی از نظر فروپاشی فهمی از کلک خیال انگیز هستی به دست دهد.
۲۰. بنیانی علمی برای جهان عقلانی / پل دیویس، نشر گمان ۱۳۹۲ / موضوع محوری کتاب همان کشاکش معروف علم و دین است. با این سوال محوری که: آیا به راستی ممکنست در زنجیره تبیین رویدادها به خدا یا یک ابرقانون رسید؟ و اگر چنین باشد آیا همان ابرتبیین نیاز به یک تبیین نخواهد داشت؟
۲۱. علم / استیو فولر، نشر گمان ۱۳۹۳ / این کتاب هم مکمل کتاب بنیان علمی برای جهان عقلانی است. موضوع کتاب را می توان در یک جمله اینگونه بیان کرد که: هنر زندگی عالمانه مستلزم این است که خداشناسی را بسیار بالاتر از آنی جدی بگیریم که علمای حرفه ای یا معتقدان به مذهب مایل به آن هستند.
۲۲. سرشت فناوری (فناوری چیست و چگونه تکامل می یابد) / ویلیام برایان آرتور، نشر نی ۱۳۹۴ / برایان آرتور، استاد سابق اقتصاد و مطالعات جمعیت شناسی دانشگاه استنفورد و از متفکران پیشگام نظریه ی پیچیدگی است. نویسنده در این کتاب کم سابقه به این پرسش ها و بسیاری پرسش های دیگر از این دست پاسخ می دهد. کتاب سرشت فناوری نظریه ای ظریف و نیرومند درباره ی ی ریشه ها و روند تکامل فناوری است.
۲۳. مدیرانه های ایرانی سیری در جنبه های نظری و اجرائی مدیریت در تاریخ ایران / محمدابراهیم محجوب، لوح فکر، ۱۳۹۵ / اگر در کتاب های جستارهای در مدیریت و جستارهایی در رهبری تجربه های مدیریتی اساتید هاروارد ترجمه شده است. در این کتاب نویسنده تجربه های مدیریتی بومی ایران را که ردپای آن در ادبیات کلاسیک ایران دیده می شود مستند کرده است. روایتی از مدیریت وزرای ایرانی از دوران بزرگمهر تا میرزاتقی خان دستمایه مقالات این مجموعه است. نویسنده در مقدمه به این نکته اشاره می کند که مدیریت سیاسی در ایران همیشه بردوش وزرا بوده و با اهمیت ترین چالشی که با آن مواجهه بودند توافق سازی با پادشاه بوده و چالش مدیریت جامعه الویت بعدی بوده است.
۲۴. عوامل پیشرفت اروپای مدرن / ایوان تی برند، شرکت چاپ ونشر تجاری، ۱۳۹۵ / ایجاد اروپای مدرن امروز، نتیجه تلاش خستگی ناپذیر و از خودگذشتگی محققان عادی، کارگرانی شیفته و مهندسان تازه کار و جسوری است که رویدادهایی مهم و مقاطع سرنوشت سازی را در تاریخ به نام خود ثبت کرده اند. عوامل پیشرفت اروپای مدرن» درباره ی زیمنس و رنو و رولکس و فیلیپس و لوفت هانزا و ده ها برند دیگر اروپایی از شرق روسیه گرفته تا غرب انگلستان نوشته شده است و بهترین تجربیات از موفق ترین شرکت های دنیا را به رایگان در اختیار دانشجویان و اساتید و بازرگانان و تجار و تولیدکنندگان و مالکان کسب وکار ایرانی قرار می دهد و مطالعه آن برای هر کسی که بدنبال یادگیری و الگوبرداری از تجربه پیشروهای موفق است، مفید خواهد بود.
۲ ۵. رنسانس اقتصادی آلمان / جک اوینگ، شرکت چاپ ونشر تجاری، ۱۳۹۵ / در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی، کیفیت اجناس تولیدشده در آلمان بسیار پایین بود؛ مردم انگلستان، جنس آلمانی را بُنجل و کم دوام می دانستند و آلمان در اذهان عموم وضعیتی مشابه چین امروزی داشت! اما در سال ۲۰۱۲ آلمان به فاصله کمی پشت سر چین و آمریکا، در بین بزرگترین صادرکنندگان کالا در جهان، در جایگاه سوم ایستاد و با جمعیت ۸۰ میلیون نفری، درست به اندازه امریکای ۳۱۵ میلیون نفری، به جهان جنس می فروخت. صادرات آلمان در همان سال با جمعیتی حدود فقط ۶ درصد جمعیت چین، به اندازه ۷۰٪ صادرات این کشور بود و در صورتیکه بحران بدهی، کل اروپا را له کرده بود و اقتصاد اسپانیا و ایتالیا و فرانسه درحال فروپاشی بود، آلمان شکوفاترین اقتصاد منطقه یورو را داشت. جالب است کمی بعد و در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ عبارت «ساخت آلمان» مورد احترام ترین برند در حوزه کیفیت و ارزشمندی محصولات در سرتاسر جهان شناخته شد.
۲۶. پیچیدگی و اقتصاد / ویلیام برایان آرتور، نشر نی ۱۳۹۶ / برایان آرتور، استاد دانشگاه استنفورد و پژوهشگر برجسته ی انستیتو سانتافه، متفکر پیشگام علم اقتصاد و نظریه ی پیچیدگی، برنده ی جایزه ی شامپتر در علم اقتصاد و جایزه ی لاگرانژ در علم پیچیدگی است. به اعتقاد ی جان هالند خالق الگوریتم های ژنتیک، مسئله ی ال فارول که برایان آرتور در این کتاب مطرح کرده است، با معمای زندانی در نظریه ی بازی برابری می کند. از این نویسنده قبل از این کتاب سرشت فناوری در ایران به چاپ رسیده است.
۲۷. از اینجا تا بی نهایت (دورنمایی از آینده علم) / مارتین ریس، نشر نی ۱۳۹۶ / ما بالاتر از هر زمان دیگری تحت تأثیر علم هستیم: کاربرد علم زندگی ما را دگرگون می کند و یافته های علمی به درک ما از جهان و آنچه ورای آنست عمق می بخشند. این دگرگونی ها عمدتا سودمند هستند اما غالباً با تهدیداتی همراه اند و از نظر اخلاقی ما را به چالش می کشند. در چهل وپنج میلیون قرن تاریخ زمین، این اولین قرنی است که در آن، نوعی از انواع، یعنی نوع بشر، این قدرت را دارد که سرنوشت سرتاسر زیست کره را رقم بزند. در بخش اعظم تاریخ، تهدیدات از طرف طبیعت می آمده اند، همچون بیماری، زلزله، سیل، و مانند این ها. اما اینک این خود ما هستیم که تهدید به شمار می آییم.
۲۸. علم و فضیلت (جستاری درباره ی تأثیر ذهنیت علمی برای منش اخلاقی) / لوئیس کاروئانا، نشر نی ۱۳۹۶ / نویسنده در این کتاب نشان می ده چگونه ذهنیت علمی بر ایجاد شخصیت فرد یا کسب فضائل اخلاقی او اثر می گذارد. از نظر او علم فقط منظومه ای از دانسته ها و دانستنی ها نیست بلکه عامل مهمی در تعیین روش زندگی است. اودر این کتاب شرح می ده که چگونه علم، روش علمی، تاریخ علم و قدرت تبین علمی می تواند مفهومی از زندگی خوب را رقم بزند.
۲۹. توسعه صنعتی بلوک شرق در دوره پسا کمونیستی / سلاوو رادوسویک، برت سادوسکی؛ چاپ و نشر تجاری، ۱۳۹۷ / بعد از فروپاشی شوروی و تقسیم جغرافیایی این امپراطوری به حوزه های سیاسی کوچک تر، شمال غرب آسیا شاهد ایجاد کشورهایی با اقتصادهای خرد و کم توان بود که دوران پساکمونیستی را به سختی می گذراندند و مردم این کشورها با گرسنگی و بیکاری و فقر دست به گریبان بودند. اما تعدادی از این کشورها با به کارگیری الگوی جدید اقتصادی مبتنی بر همکاری و سرمایه گذاری مشترک به توسعه نسبی در عرصه صنعت و تکنولوژی رسیدند. همکاری اقتصادی روسیه و اوکراین در شمال غرب آسیا بهترین نمونه از این توسعه مشترک است. در منطقه اروپای شرقی نیز وضعیت مشابهی وجود دارد و زبان حدودا مشابه و فرهنگ یکسان، به کشورهای لهستان، مجارستان و جمهوری چک اجازه داده است که در یک خوشه اقتصادی قرار گرفته و با کمک هم، یک ائتلاف قدرتمند اقتصادی شکل دهند. به این نوع همکاریهای اقتصادی، کلاسترینگ یا خوشه بندی می گویند.
۳۰. آهنگ زمان / نویسنده کارلو راوللی، نشر گمان، ۱۳۹۸ / این زمان است، آشنا و نزدیک. مفتون آنیم. هجوم ثانیه ها، ساعت ها، سال ها، ما را به عرصه‌ی زندگی می کشانند، پس آنگاه به طرف هیچستان می رانند… ما چنان در زمان زندگی می نماییم که ماهی در آب. هستیِ ما هستیِ در زمان است. در سایه‌ی آهنگ شکوهمندش می بالیم؛ دروازه‌ی عالم را به روی ما می گشاید، ما را می آزارد، می ترساند، آرام می کند. کائنات، با ریسمان زمان، رو به طرف آینده واگشوده می شود؛ و دوام و بقای هستی اش همگام با آهنگ زمان است. در اسطوره شناسیِ آئین هندو، رود کائنات با نقشِ پیکره‌ی مقدس شیوا درحال رقص تصویر می شود: رقص او ضامن گردش افلاک است؛ این خود یعنی جریان زمان. آیا چیزی نمایان تر و فراگیرتر از نفس این «جریان» وجود دارد؟
۳۱. یک پارچگی دانش / ادوارد ویلسون، نشر نی ۱۳۹۸ / مترجم در انتخاب کتاب یکپارچگی دانش، نویسنده ای را برگزیده که علاوه بر انتقادش به تخصصی و شاخه شاخه شدن علوم، بار دیگر جدال علم وایمان را به میان آورده است. خصوصاً آنجا که بعد از بیان تولدش در یک خانواده باپتیستی در ادامه می گوید: بالاخره آدم باید به جایی بند باشد، همه آرزو دارند به جایی بالاتر برسند. ژرف ترین انگیزه های روح بشری مارا وا می دارند چیزی بالاتر از غبار سرگردان باشیم، ما باید درباره ی این که از کجا آمده ایم و چرا اینجا هستیم، داستانی برای گفتن داشته باشیم. آیا ممکنست فرمان مقدس اولین کوشش فرهیخته برای تبیین کیهان و مهم جلوه دادن ما در آن باشد؟
۳۲. ایران روی خط تاریخ iran on the line of history / لوح فکر، ۱۳۹۸ / این کتاب که بصورت تایم لاین تنظیم شده در اصل نقشه تایخ ایران است که بصورت موازی در آن رویدادهای داخلی با حوادث تاریخ مهم در جهان روایت شده است. از نظر ساختاری و شکل شبیه کتاب از چشم سیمرغ ایشان است. در این کتاب هر صفحه یک بازه ۱۰۰ ساله را شامل می شود. این کتاب برای مخاطبان انگلیسی زبان که علاقه دارند در یک نمای کلی تاریخ ایران را مرور کنند تنظیم شده است.
۳۳. بازی بخت؛ چگونه بختانگی بر زندگی ما فرمان می راند / لیونارد ملودینو، آریاناقلم ۱۴۰۲ / این کتاب از نظر موضوع و مضمون مکملی است بر کتاب قوی سیاه که مترجم اولین بار در سال ۱۳۹۳ ترجمه کرده بودند. نویسنده در این کتاب ما را به این نکنه توجه می دهد که: "ذهن انسان طوری تولید شده که برای هر اتفاقی دنبال یک علت مشخص بگردد، و بدین جهت به سختی می تواند تاثیرر عوامل نامربوط یا تصادفی را بپذیرد."دکتر ملودینو، استاد فیزیک انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا در این کتاب به ما نشان میدهد ساختار مغزی ما جوری است که در تحلیل مسائل مربوط به احتمالات و بختانگی به سادگی در دام توهک فهم گرفتار می شویم.
۳۴. برآمدن اشکانیان (تلاقی یونانی مابی با تاریخ ایران و آسیای میانه) / مارک یان اولبریخت، نشر ماهی ۱۴۰۲ / این کتاب که در سال ۲۰۲۱ نوشته شده پژوهشی است در تاریخ نوپایی امپراتوری اشکانی از حدود ۲۴۸ تا ۱۶۵ قبل از میلاد و در آن روایات متون مکتوب و کتیبه نگاری و منابع موجود در سکه شناسی و دیرینه شناسی تحلیل شده اند. تاریخ دوره پساهخامنشی ایران در این کتاب به تاریخ جهان کوچ زیان آسیای میانه گره می خورد و پاگیری حکومت اشکانی بر بستر سنت یکجانشینی ایرانی، سنت های مقدونی-یونانی و سنت کوچ زیستی و سکنی گزینی آسیای میانه روایت می شود.
۳۵. تاریخ فرهنگی مفهوم صلح / رانلد ادزفورت، نشرماهی ۱۴۰۲ / مگر صلح هم تاریخ دارد؟ آری صلح تاریخ دارد، صلح همیشه مشغله ذهن بشر بوده است. سیر تاریخی مفهوم صلح از روزگار باستان تا عصر حاضر جانمایه اصلی این کتاب است. بگفته نسیم نیکلاس طالب در کتاب قوی سیاه در تاریخ با نوعی بی عدالتی روبرو می باشیم بدین جهت ما بیشتر با فاتحان و سرداران جنگی آشنایی داریم از آنان قهرمان می سازیم و نامشان را برخیابان ها می گذاریم و سرگذشتشان را در کتاب های درسی می آوریم اما کسانی را که با درایت و گاه با فداکاری اصولاً اجزه ندادند جنگی برپا شو اغلب گم نام مانده اند.
۳۶. در راه فتح (ایستادگی در مقابل اسکندر کبیر) / والدمار هکل، نشر ماهی ۱۴۰۳ / در کتاب حاضر نویسنده همچون خبرنگار جنگی گام به گام با مدافعان عقب نشینی می کند و ضمن گزارش کردن صحنه ها، روایان جبهه ی مهاجم را به نقد می کشد و در بعضی موارد یاوه گویی های انها را آشکار می کند. هدف مترجم آشنا کردن خواننده با مرور یک شکست تاریخ مهم می باشد. برای اینکه عموم ما دوست نداریم شکست هایمان را بررسی نماییم.
۳۷. اداره این دیار کهن / لوح فکر ۱۴۰۳ در دست انتشار محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب محمد ابراهیم محجوب
منبع: javidani.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب