روز شمار جنگ ایران و عراق ۶؛
عراق همزمان با کوشش برای اشغال خرمشهر پیشنهاد آشتی می دهد
به گزارش جاویدانی، نیروهای عراقی برای به کنترل کامل درآوردن خرمشهر می جنگند و نیروهای ایرانی هم بشدت مقاومت می کنند. ایران حاضر به پذیرش میانجی نیست، در عوض بغداد آمادگی خویش را برای آشتی اعلام نموده است.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ الناز رحمت نژاد: در ششمین روز از شروع هجوم سراسری عراق به ایران، اجرای آتش و بمباران شدید روی نقاط مختلف خوزستان ادامه یافت. تلاش نیروهای عراقی برای ورود به شهرهای خرمشهر و آبادان و محاصره اهواز به نتیجه نرسید. از جانب دیگر، با وجود استقرار نیروهای دشمن در قصرشیرین، مقاومت نیروهای خودی در این شهر ادامه یاف و وضعیت رزمندگان اسلام در سر پل ذهاب بهبود پیدا کرد. لیکن پیشروی دشمن در جنوب قصرشیرین به طرف گیلان غرب همچنان ادامه یافت. هواپیماهای دشمن علاوه بر پشتیبانی نیروی زمینی، مراکز نظامی و غیر نظامی را بمباران کردند و خسارات جانی و مالی به بار آوردند. از طرفی هواپیماهای خودی چند پادگان و پایگاه نظامی دشمن را بمباران کرده، چند پل و. جاده نظامی را تخریب کردند.
با کند شدن روند پیشروی ارتش عراق و ناکامی نیروهای عراقی در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده در خوزستان، گرایش به برقراری ترک مخاصمه در حکام بغداد افزایش خواهد یافت. تلاش هیأت های صلح تشدید شده، فشار سیاسی بر ایران جهت پذیرش ترک مخاصمه فزونی می گیرد. امّا در تهران با آنکه رییس جمهور بگونه ای مشروط، نسبت به مذاکره اظهار تمایل می کند، امّا سایر مسئولین هرگونه سازش و میانجیگری را به شدت رد می کنند. از طرفی، آمریکا و متحدین آن، جهت حفظ امنیت کشتیرانی آزاد و باز نگه داشتن تنگه هرمز حضور ناوگان های خودرا در خلیج فارس می افزایند. دولت کارتر بمنظور تسریع در روند آزادسازی گروگان های آمریکایی در تهران، اعلام می کند که «موضوع احتیاجات ایران به لوازم یدکی نظامی» در مذاکره بین دو کشور مطرح خواهد شد. در میان متحدین آمریکا، موضع فرانسه با سایرین متفاوت آمریکا آشکار دارد. فرانسویان تا حالا اهتمام می کردند خودرا در جنگ بی طرف نشان داده، ابر قدرتها را از دخالت در جنگ برحذر دارند، لیکن با آشکار شدن شکست استراتژی عراق در جنگ، از حمایت های خود از عراق پرده برداشتند.
همزمان با هفته دفاع مقدس و ۵ مهر ۱۳۵۹ ششمین روز از شروع جنگ تحمیلی با تورق روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب چهارم، هجوم سراسری که توسط مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گردآوری شده، به مرور و بازخوانی رد هرگونه سازش و میانجیگری از طرف امام خمینی (ره) پرداختیم که مشروح آن در ادامه این گزارش می آید؛
حملات و درگیری های زمینی
جبهه جنوبی
در محور خرمشهر و آبادان اجرای آتش توپخانه و بمباران توسط دشمن ادامه دارد. از شب گذشته تا بامداد آتش شدیدی روی خرمشهر ریخته شد و نیروهای عراقی از بامداد درصدد پیشروی به سمت خرمشهر برآمدند که تا پیش از ظهر نیروهای خودی بر آنها فائق آمدند و ۳ کامیون سلاح سبک، مهمات و یک کامیون غذا به غنیمت برادران رزمنده درآمد و چند تانک و نفربر دشمن منهدم شد.
شب گذشته نیروهای مردمی که سلاحی در اختیار نداشتند تا بامداد آماده بودند در صورت نفوذ دشمن به داخل شهر، آنها را با کوکتل مولوتف مورد هجوم قرار دهند. کارتها و اسناد به دست آمده از افراد کشته و اسیر شدۀ دشمن، حاکی از مصری بودن برخی از آنهاست. از جانب دیگر، علاوه بر بمباران نقاط مختلف اهواز، تلاش نیروهای عراقی برای نزدیک شدن به اهواز ادامه دارد، در ساعت ۱۰/۱۵، شهربانی جمهوری اسلامی خبر از رسیدن نیروهای دشمن به ۳۰ کیلومتری اهواز می دهد و حدود ساعت ۱۱/۱۵، اتاق جنگ اهواز، حضور نیروهای عراقی را در ستاد مشترک ارتش در ساعت ۱۲ اعلام نمود: «نیروهای عراق اهواز را محاصره کرده اند. نبرد توپخانه و تانک ها در اطراف شهر ادامه دارد.»
ستاد مشترک ارتش با ارسال سندی، مشخصات دو گردان دشمن را که بوسیله شلمچه وارد ایران شده اند، چنین ذکر می کند: «گردان ۵ تانک به فرماندهی سرهنگ ۲ علی عبدالله علی بمنظور پشتیبانی عملیاتی تیپ ۱۵ مکانیزه، گردان ۷ مکانیزه، تیپ ۲۶ زرهی لشکر ۵ (عراق) به فرماندهی ۵ سرگرد محمود شاکر آماده تجاوز به خاک ایران بوسیله شلمچه بمنظور پشتیبانی تیپ ۱۵ مکانیزه.»
به گزارش سپاه اهواز: «نیروهای عراقی به طرف سوسنگرد درحال پیشروی اند و اهتمام در تصرف پادگان حمیدیه دارند. در پی تخریب پل بستان توسط نیروهای خودی، عراقی ها پل زده اند و به آخرین وضعیتی که شب هنگام از این جبهه اعلام می شود، حاکیست که نیروهای دشمن تا ۲ کیلومتر بالاتر از روستای هوفل رسیده اند و توپخانه و پشتیبانی آنها در روستاهای فنیخی مستقر است. حدود ۸۰ تانک دشمن در خط مقدم مستقرند. تپه های االله اکبر به اشغال دشمن درآمده و توپخانه خودی و تیپ ۳ زرهی خودی که مشغول مقابله با دشمن بودند، مقداری عقب نشینی کرده اند و برخی از تانک های خودی به دست دشمن افتاده است.»
جبهه میانی
سپاه غرب اعلام نمود: «پاسگاه های موسیان و سعیده در محاصره اند و ۳ روز است که تدارک نشده اند. همین طور ارتش عراق از مهران به طرف ایلام درحال پیشروی است. سپاه پل های ارتباطی این دو شهر را منهدم کرده است.» ۸ با آنکه ۳۶ ساعت از ورود دشمن به قصرشیرین می گذرد، هنوز مقاومت و جنگ تن به تن در این شهر ادامه دارد. نیروهای خودی در سرپل ذهاب که وضع نسبتاً مناسبی دارند در تلاش هستند تا با رساندن نیرو و امکانات به قصرشیرین، از تسلط کامل دشمن بر این شهر جلوگیری نمایند. به گزارش خبرنگار یکی از روزنامه های عصر از محور سرپل ذهاب: ساعت ۲ بامدادان با کمینی که وسط سپاه پاسداران مستقر در سرپل ذهاب تعبیه شده بود، یک ستون تدارکاتی و نظامی دشمن به کلی منهدم و چهار خودرو نظامی عراق با کلیه مهمات و اسلحه به غنیمت گرفته شد و ۱۲ درجه دار عراقی و یک افسر مصری کشته و ۲۰ نفر دستگیر شدند و تانک های عراقی ۵ کیلومتر عقب نشینی کردند.
گزارش سپاه غرب در ساعت ۱۸/۵ امروز حاکی است: «طی درگیری امروز سرپل ذهاب، ۱۱ تانک عراقی منهدم شده و دشمن درحال عقب نشینی است.» از طرفی، برخی از تانک های دشمن در ارتفاعات قراویز، مسلط بر سر پل ذهاب، مستقر و درحال جا به جایی و پیشروی به طرف سرپل ذهاب هستند. یگانهای دشمن مستقر در این منطقه (سرپل) از نظر سوخت و مهمات و آب و آذوقه در مضیقه بوده، از لشکر ۶ عراق درخواست کمک کرده اند.
مرکز فرماندهی غرب سپاه پاسداران در ساعت ۱۱/۲۰ امروز گزارش داد: «نیروهای عراقی تا گامقال، ۱۵ کیلومتری جاده گیلان غرب قصرشیرین پیشروی کرده اند و اگر تا گیلان غرب پیشروی کنند، با استفاده از راه گیلان غرب سرگله می توانند راه اسلام آباد به ایوان و ایلام را قطع کنند.»
در ساعت ۱۵، ستاد مشترک ارتش اعلام نمود: «دشمن با ۲۰۰ تانک در منطقه قاسم آباد مشغول پیشروی به سمت گیلان غرب است. دشمن طرح ریزی کرده عملیات اشغال گیلان غرب تا ساعت ۲۰/۳۰ ۱۴ امروز پایان یابد.»
گزارش ساعت ۲۱ سپاه از این منطقه حاکیست که: «۲۰۰ تانک عراقی از جانب گیلان غرب به سمت سرپل ذهاب در حرکت است و همین طور از سمت تیله کوه می خواهند با حمله گازانبری، سر پل را بگیرند.»
مسأله دیگر این منطقه، محاصره نیروهای سپاه و احیانا ارتشی است که در فاصله میان گیلان غرب و نفت شهر و نیز حدفاصل ایوان و سومار به مقاومت خود ادامه می دهند. ضمناً عده ای از مردم که در پی سقوط نفت شهر و سومار، از این شهرها خارج شده اند، در این فاصله ها سرگردانند.
طبق اعلام اداره مرکزی اطلاعات سپاه: «در شمال دشت ذهاب، نزدیک از گله، در منطقه خانه شور نیروهای دشمن درحال پیشروی هستند و نیروهای خودی از این منطقه عقب نشینی کرده اند.»
به گزارش ستاد مشترک ارتش، بالاتر از محورهای مذکور، در محور کوه سلمان باخ، برخی از نیروهای خودی اسیر و ۳۰ دستگاه تانک، ۲۵ قبضه توپ و ۲۰ دستگاه خودروی خودی به غنیمت ۱۷ نیروهای دشمن درآمده است.
حملات و درگیری های هوایی
آبادان: در ساعتهای ۲۰/۱۱ و ۲۰/۱۸ هواپیمای دشمن نقاطی از شهرآبادان، همچون خطوط ۱۸ لوله نفت را بمباران و خساراتی وارد کردند.
خرمشهر: به گزارش سپاه خوزستان، امروز ۳ فانتوم خودی بعد از انجام ماموریت مورد به هدف خوردن ۱۹ گلوله های دشمن قرار گرفته، بین جاده خرمشهر اهواز فرودآمدند.
اهواز: بامداد امروز میگهای عراقی نقاطی از شهر اهواز، همچون اداره پست را بمباران کردند.
همدان: در ساعت ۲۱/۳۰، چهار میگ عراقی به پایگاه نوژه همدان حمله کردند که حمله آنها دفع شد.
کرمانشاه: بامداد امروز ۳ میگ عراقی، روستاهای کرمانشاه را بمباران کردند که چند خانه ویران و تعدادی شهید و مجروح شدند. هواپیماهای متجاوز سپس به پایگاه هوانیروز کرمانشاه حمله کردند که با مقابله آتشبارها، مجبور به فرار شدند.
سنندج: بامداد امروز جنگنده های دشمن، اطراف فرودگاه سنندج را بمباران کردند. یک هواپیمای متجاوز سقوط کرد.
مریوان: شب گذشته و بامداد امروز میگهای عراقی به مریوان تجاوز کردند که با مقابله آتشبارها مجبور به فرار شدند.
آذربایجان شرقی: بنا به اظهار استاندار آذربایجان شرقی، ظهر امروز در حمله ای مقارن با حمله به سایر شهرها، ۳۲ راکت از طرف هواپیماهای دشمن در این استان پرتاب شد. وی اظهار داشت: روز اول مهر ۵ فروند، روز دوم مهر ۶ فروند و روز سوم ۶ فروند میگ عراقی سرنگون شد.
اسلام آباد: در بمباران های چند روز اخیر منطقه اسلام آباد، ۱۲۱ نفر کشته شدند.
اقدامات مشکوک هوایی: به گزارش خبرگزاری پارس، ساعت ۱/۳۰ پس از نیمه شب، شش هواپیمای شوروی به آسمان ایران تجاوز کردند و در فضای شهرستان سرخس به پرواز درآمدند که براثر واکنش دفاع ضدهوایی منطقه، ۳ هواپیما ناچار به فرود در تربت جام شدند. همین طور در ساعت ۱۹/۲۰ یک هواپیمای ناشناس در آسمان سبزوار دیده شد.
خلاصه اطلاعیه های ستاد مشترک ارتش
اطلاعیه ۶۲
نتایج حاصله از درگیرهای چند ساعته اخیر: در ساعت ۲۰/۴۰ دیشب (۵۹/۷/۴)، محموله ژاندارمری مورد حمله میگهای عراقی واقع شد. یک میگ عراقی در ارتفاعات قروه بوسیله آتشبارهای ضدهوایی سرنگون و خلبان آن دستگیر شد.
در ساعت ۲۳/۴۰ دیشب (۵۹/۷/۴)، چند هواپیمای دشمن به جزیره خارک حمله کردند که یکی از آنها توسط آتشبارهای ضدهوایی در جزیره سقوط کرد. مردم غیور قصرشیرین با حمله توسط کوکتل مولوتف چند تانک متجاوز عراقی را منهدم ساختند. همین طور نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با همکاری مردم مبارز محلی چند تانک متجاوز را در ایلام منهدم کردند.
اطلاعیه ۶۳
ساعت ۸/۵۰ امروز (۵۹/۷/۵)، دو فروند میگ عراقی به پایگاه هوایی نوژه در همدان حمله کردند، ولی پیش از بمباران، هر دو میگ توسط توپخانه ضدهوایی ارتش سرنگون شد.
اطلاعیه ۶۵
ساعت ۱۰/۴۰ بامداد امروز هواپیماهای جنگنده نیروی هوایی ارتش تأسیسات فرودگاه کرکوک را بمباران کردند و ایستگاه مخابراتی آن منطقه را منهدم ساختند.
اطلاعیه ۶۹
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از ساعت ۹ بامدادان امروز (۵۹/۷/۵)، ماموریت های محموله در عراق را به شرح زیر انجام داده است:
۱- پل جاده بین اردبیل موصل و دکل مخابراتی آن منطقه به کلی ویران شد.
۲_ جاده موصل به زاخو در گردنه نزدیکی زاخو منهدم شد.
۳_ جاده و راه آهن و پل منطقه غرب عین زال در راه راه موصل بمباران و ارتباط زمینی و راه آهن در این منطقه قطع شد.
۴_ تأسیسات عین زال و کلیه تلمبه خانه ها و منابع نفتی این منطقه برای چندمین بار بمباران شد و ۳۱ خسارات سنگین به دشمن وارد آمد.
اطلاعیه ۷۰
در ساعت ۱۳/۱۰ (۵۹/۷/۵)، مزدوران بعثی به مردم بی دفاع آبادی های هنگ آباد و اوران در منطقه پیرانشهر و سردشت حمله هوایی کردند و عده ای از هم میهنان عزیزمان را شهید و مجروح کرده اند.
اطلاعیه ۷۱
از ساعت ۳ تا ۵ پس از ظهر (۵۹/۷/۵)، رزمندگان نیروی هوایی به پادگان های نظامی رواندوز و حاجی عمران حمله کردند و دو پادگان را منهدم و خسارات سنگینی به دشمن وارد نموده اند.
در این حملات پل غرب رواندوز و جاده ارتباطی پادگان حاجی عمران و رواندوز منهدم شده است.
اطلاعیه ۷۲
نتایج درگیری با هواپیماهای متجاوز عراق در جزیره خارک از دوم مهر تا ساعت ۲۴ چهارم مهر ۵۹:
۱_ در مجموع ۱۳ میگ عراقی در حمله به منطقه جزیره خارک توسط پرسنل یگانهای زمین به هوای ارتش مورد به هدف خوردن قرار گرفته که ۶ فروند آن در جزیره و ۷ فروند در دریا سقوط کرده اند.
۲_ نیروهای خودی تلفات جانی نداشته اند.
۳_ حریق تأسیسات نفتی در اثر بمباران ها، مهار و خاموش شد.
اطلاعیه ۷۳
حکومت بعثی عراق در راه سرسپردگی با امپریالیسم گام برمی دارد. برابر برخی شواهد این سرسپردگی در برخی از شیخ نشینهای جنوبی خلیج فارس نیز مشاهده شده است و در پناه دادن و تجهیز نمودن نیروهای عراق عملاً با آنان همکاری می نمایند. بدینوسیله قویاً اعلام می شود در صورت استمرار این امر دولت جمهوری اسلامی ایران حق مشروع خود می داند که به هر طریق که صلاح بداند، با آن گروه از شیخ نشینها برخورد نماید.
اطلاعیه ۷۴
در عملیات هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران که در ساعت ۱۵/۳۰ (۵۹/۷/۵)، در مرز قصرشیرین اجرا شد، چادرهای مهمات عراقی به آتش کشیده شد. همین طور هوانیروز در عملیات دیگری در منطقه مرزی گیلان غرب و گردنو که یگانهای لشکر ۸۱ را پشتیبانی می کردند ۲ گردان ۴۶ تانک عراقی را به کلی تار و مار کرد. ۴۶ تانک عراقی در این درگیری منهدم شد.
اطلاعیه ۷۶
در حملات هوایی دو جنگنده ارتش جمهوری اسلامی در بعدازظهر ۵ شهریور ۵۹، تمام مخازن کرکوک عراق بمباران شد که میزان تخریب و خسارات بسیار زیاد بوده است. ماموریت دیگر این هواپیماها، انهدام یگانهای زرهی عراق بوده که طی آن بیش از ۴۰ تانک دشمن را در خاک عراق منهدم کردند.
اطلاعیه ۷۷
چندین روز است در منطقه مرزی خرمشهر، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی تحت حمایت و پشتیبانی کامل نیروهای مسلح محلی و مردم شهر، حملات شدید نیروهای مهاجمین را دفع کرده و دشمن را تا جایی که ممکن بوده، در منطقه نابود یا به آن سوی مرز رانده اند. عراقی ها از آن پس خرمشهر را به توپ بسته اند. نظامیان و مردم غیور خوزستان، دلیرانه از خرمشهر دفاع می کنند. گزارش خبرگزاری ها که نمایندگان مستقیم آمریکا هستند، در مورد خرمشهر تکذیب می شود.
چندین روز است در منطقه مرزی خرمشهر، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی تحت حمایت و پشتیبانی کامل نیروهای مسلح محلی و مردم شهر، حملات شدید نیروهای مهاجمین را دفع کرده و دشمن را تا جایی که ممکن بوده، در منطقه نابود یا به آن سوی مرز رانده اند.
قسمتی از اطلاعیه ۱۶۱
اقدامات نیروی هوایی ارتش در مورخ ۵۹/۷/۵:
۱_ بر اثر بمباران هواپیماهای خودی، به پایگاه های نظامی رواندوز و پادگانهای حاجی عمران و سیاتان خسارات زیادی وارد شد.
۲_ پل رودخانه دجله بین موصل و اربیل و همین طور آنتن مکرویو کنار پل تخریب گردید.
۳_ جاده مواصلاتی بین ۳۹ موصل و مرکز ترکیه بمباران و تخریب شد.
۴_ سه فروند از هواپیماهای دشمن سرنگون شد.
بازتاب حملات و درگیریها
خبرگزاری رویتر: گزارشات امروز حاکیست که نیروهای مجهز به تانک و توپخانه عراق برای تصرف خرمشهر، حمله شدیدی شروع کردند که با مقاومت سخت نیروهای ایرانی مواجه گشتند. بگفته یک پرستار در این حمله، منازل بسیاری ویران شده، و صدای گلوله در سراسر شهر به گوش می رسد. تعداد زیادی کشته و مجروح شدند که %۹۰ آنها غیرنظامی بوده اند. بیشتر مردم خرمشهر را ترک کرده اند.
خبرگزاری فرانسه: یک ژنرال عراقی اظهار داشت که ارتش آن کشور پیشروی سریعی در خاک ایران داشته و همکاری کاملی با برادران عربستان (نامی که عراقی به استان خوزستان داده است)، دارند. عراقی ها بندر خرمشهر را اشغال کرده، به سمت اهواز پیش می روند. ما عملیات خودرا تا دستور توقف از طرف فرماندهی عراق صادر شود، ادامه می دهیم.
خبرگزاری آسوشیتدپرس عراق ادعا کرد: نیروهایش اهواز را تصرف کرده اند. در ششمین روز جنگ (۵۹/۷/۵)، ایران به حملات هوایی در سرتاسر مرز مبادرت کرده است. ایران ادعای عراق را مورد سقوط اهواز دروغ بزرگ خواند.
بنا به گزارش روزنامه ساندی تایمز (لندن)، نیروهای عراقی خرمشهر را روز شنبه (۵۹/ ۷/۵) تصرف کردند و شهر را خالی یافتند. عراق روز پنجشنبه ادعا کرد خرمشهر را تصرف کرده، ولی ایران این مطلب را انکار کرد. در عین حال ارتش ایران تاکید کرد تلفات سنگینی در خرمشهر داده است.
آسوشیتدپرس در گزارش دیگری آورده: عراق ادعا کرد که سقوط آبادان نزدیک است، ولی خبرنگارانی که به محل حادثه رسیده اند، گفته اند صدای توپخانه ارتش ایران که مواضع عراقی ها را می کوبند، کر کننده است و تأسیسات نفتی دو طرف به آتش کشیده شده است.
رادیو لندن: یکی دیگر از رویدادهایی که از نظر استراتژیکی حائز اهمیت می باشد، نفوذ و پیشروی عراق به سمت دزفول است که محل یکی از ایستگاه های عمده ارسال نفت می باشد و خط لوله نفت آبادان تهران از آن عبور می کند. تصرف دزفول اهمیت فراوانی برای عراقی هادارد، برای اینکه در این صورت ارسال نفت از خط لوله اصلی نفت ایران گرفتار وقفه می شود و احیانا تامین بنزین هواپیماهای نیروی هوایی ایران قطع خواهد شد. با آنکه نیروهای عراقی موفق به نفوذ در خاک ایران شده اند، با این وجود مقاومت نیروهای ایران بمراتب بیش از آن بوده که ناظران غربی و به ویژه عراقی ها انتظار داشته اند. البته نیروهای ایران که از هنگام سرنگونی رژیم شاه گرفتار بی نظمی شدید شده اند، با مشکلاتی خصوصاً در حوزه های ارتباط اطلاعاتی و لجستیکی مواجهند.
رادیو جده: نیروی دریایی عراق روز ۵۹/۷/۵، یک جمع کننده مین و یک ناو نیروی دریایی ایران را تخریب نمودند. این دو دستگاه به منطقه رأس الخیمه نزدیک شده بود که واحدهای دریایی عراق آنها را ۴۴ غرق کردند.
بازتاب اقدامات هوایی جمهوری اسلامی
رادیو لندن: کارایی نیروی هوایی ایران بدون شک بمراتب بیش از حد انتظار برخی ناظران بوده است. نیروی هوایی عراق موفق نشده به سادگی از حملات نیروی هوایی ایران به هدف های عمده اقتصادی، مانند مجموعه عظیم پتروشیمی بصره و تأسیسات نفتی شمال عراق جلوگیری کند.
رادیو لندن: در صورتیکه جنگ شدیدی بین ایران و عراق جریان دارد، نیروهای ایرانی موفق شده اند چاه های نفت موصل و کرکوک و پالایشگاه نفت بصره را منهدم سازند، دولت عراق تعداد زیادی از خبرنگاران را برای دیدن ویرانه های شهر دعوت کرده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس: هواپیماهای جنگی ایران تأسیسات نظامی حاشیه شهر بغداد را روز ۴۷ شنبه (۵۹/۷/۵) چندین بار بمباران کردند.
خبرگزاری یونایتدپرس: عراق مدعی است روز شنبه ۱۱ هواپیمای جنگی ایران را سرنگون ساخته و حمله هوایی شبانه به بغداد را خنثی کرده است. پتروشیمی عراق بعد از پنج روز هنوز در آتش می سوزد.
رادیو اسرائیل: رادیو تهران گزارش داد که هواپیماهای ایران دیشب (۵۹/۷/۵)، منطقه قصرشیرین را که به تصرف عراقی ها درآمده، بمباران کردند، همین طور گزارش رسید که هواپیماهای ایرانی نیروهای عراق را در جنوب غربی ایران بمباران کرده اند. طبق اظهار تهران تأسیسات نفت در شهر کرکوک به کلی ویران شده است.
جمهوری اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع و…)
مواضع مسئولین
پیام امام به علمای اسلام و مشایخ اهل سنت و نمایندگان مجلس: حضرات آقایان در هر نقطه که هستید، مردم را برای جنگ و درگیری با آمریکا و اذناب خون خوارش چون عراق آماده کنید که جنگ، جنگ است و عزت و شرف میهن و دین ما در گروه همین مبارزات است. امروز، روزی است که تمام مردم باید از شهرهای خود دفاع کنند و به شهرهای جنگ زده کمک نمایند.
بیانات امام خطاب به ملت و ارتش جمهوری اسلامی و عراق: من به ارتش بشارت می دهم که شما اگر بکشید آنها را، شما به بهشت می روید و اگر آنها هم شما را بکشند، شما به بهشت می روید. قوای انتظامی و نظامی و سپاه پاسداران ما مجهز به قوه الهی هستند. سلاحشان الله اکبر است و هیچ سلاحی در عالم مقابل همچو سلاحی نیست. شنیدم که امروز یک شایعه مرگ فلانی شده است و عراق دلخوش کرده خودش را به این که فلانی مرد. من بمیرم که، شما باید دعا کنید خدا بمیرد! خدا هست، من کی هستم؟ ملت ما خدا دارد. صدام حسین به خدا چه کار دارد؟ حزب بعث، حزبی است که به خدا کاری ندارد. ای ارتش عراق، ای قوای مسلح عراق برگردید به اسلام تا وقت نگذشته. الان که وقت باقی است توبه کنید و ملحق بشوید به کشور اسلامی و لشکر اسلامی. دنبال یک کافر، یک ملحد که هم مسلکش الحادی است و هم خودش ملحد است، دنبال این نروید. دنبال رسول االله باشید نه دنبال صدام. اگر می توانید بکشید اینها را و اگر دستتان هم نمی رسد به اینها، رها کنید، اعراض کنید ازشان، بیایید در ایران، کشور ایران خانه شماست. اگر این خبیث دستش برسد، تمام آثار اسلام را در عراق از بین خواهد برد، تمام مساجدتان را از بین خواهد برد. ملت عراق به پا خیزید و از اسلام و حیثیت خودتان دفاع کنید. شما باید در مقابل جمعیتی که بر ضد اسلام است، قیام کرده، باید دفاع از اسلام کنید. دفاع از اسلام یک چیز واجبی است. این حزب بعث اسلام را منافی می دانند با مقاصدی که دارند. ملت عراق باید قیام کنند. باید انقلاب کنند، انقلاب کنید تا این را از بین ببرید.
مصاحبه نخست وزیر، آقای رجایی: ما به عنوان جهاد موظف هستیم که وسیله رسیدن حق به مردم را آماده نماییم. بدین سبب چون ما معتقدیم که صدام کافر است و به مردم عراق تسلط بی جا دارد و بوسیله زور حکومت می کند، به نظر ما تا جایی که این سد در راه خدا، در عراق وجود دارد، ما پیش خواهیم رفت. عراق متجاوز به نظام جمهوری اسلامی است و ما هم مدافع نظام جمهور یاسلامی هستیم.
محمد مکری، سفیر ایران در شوروی: شوروی در قبال جنگ ایران و عراق مایل است بلا فاصله موضع بی طرفانه ای را دنبال کند.
مواضع و اقدامات ضد انقلاب
استاندار آذربایجان غربی: افراد مسلح غیرقانونی در شهر مهاباد سنگربندی کرده اند و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز در ارتفاعات و مواضع حساس اطراف مهاباد مستقرشده اند.
حزب توده: ما اطمینان داریم که تجاوز بعثی های عراقی درهم شکسته خواهد شد. برای اینکه به مشارکت وسیع توده های مردم و دفاع جانانه آنان از انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران عمیقاً ایمان داریم. دولت جمهوری اسلامی ایران باید برای محکوم کردن رژیم بعثی عراق و دفاع از حقانیت خود، از جنبش کشورهای غیرمتعهد و سازمانهای بین المللی برای محکوم ساختن تجاوز رژیم بعثی استفاده نماید.
مجاهدین خلق (منافقین): در وضعیت حساس و خطیر فعلی که بر این میهن حاکم است. کلیه نیروها باید متحداً در دفاع از کشور در مقابل تجاوز و تهاجم خارجی عمل کنند.
اعلامیه شاپور بختیار: بحران فعلی (جنگ ای رانت و عراق) نتیجه مستقیم ماه ها هرج و مرج و بلوایی است که رهبران ایران برانگیختند. بی اعتنایی به قوانین حاکم بر جامعه بشری، انزوای بین المللی ایران و از هم پاشیدگی ارتش و نیروهای دفاعی کشور را بدنبال داشت. در نتیجه به این دوران ناتوانی مفرط منتهی شد که در تاریخ ایران کم نظیر است.
شاپور بختیار در مصاحبه تلویزیون فرانسه اظهار داشت که می خواهد یک دولت ایرانی در تبعید تشکیل دهد و بدین منظور با چند کشور تماس هایی گرفته است، همچون چند دولت اروپایی که اخیراً رابطه با ۵۹ خمینی را قطع نموده اند. هزاران افسر و خلبان ایرانی که بعد از سقوط رژیم شاه به عراق گریخته اند، در بمباران ایران با نیروی هوایی عراق شرکت دارند و رهبری آنها را ژنرال اویسی به عهده دارد.
ژنرال بهرام آریانا، رییس اسبق ستاد ارتش ایران از ارتش ایران خواست وحدت خودرا حفظ کنند و منتظر دستورات بعدی وی برای سرنگون کردن رژیم خمینی باشند. برای سرنگونی رژیم ایران، دست به تشکیل ارتش آزادی بخش خواهد زد.
عراق (اوضاع داخلی، مواضع و….)
طارق عزیز: عراق تمام تلاش خودرا برای تغذیه نفتی کشورهای غربی انجام می دهد. ما امکان تضمین نفت مورد نیاز فرانسه را در حد طبیعی آن داریم. ما از فرانسه درخواست اسلحه نکرده ایم، برای اینکه خود به اندازه کافی اسلحه داریم.
سعدون حمادی: عراق از پیشنهاد میانجیگری در دو سطح منطقه ای و بین المللی استقبال می کند.
وزیر دفاع عراق: عراق خواهان باز پس گرفتن اراضی مرزی و کنترل شط العرب است و تا ایران به خواسته های بر حق ما پاسخ مثبت ندهد، به جنگ ادامه خواهیم داد.
سفیر عراق در اسلام آباد: عراق به تهیه اسلحه از شوروی ادامه خواهد داد. این مسأله مربوط به موافقت همکاری و دوستی دو کشور است و شوروی همچنان یک کشور دوست برای عراق باقی خواهد ماند.
وزارت خارجه آمریکا: عده زیادی از ۷۰۰ آمریکایی مقیم عراق از این کشور فرار می کنند. بدنبال حملات هوایی ایران به جنوب عراق، حدود ۵۰۰۰ روسی از عراق به کویت گریخته اند و حدود ۳۰۰۰ پناهنده از ملیت های مختلف پشت مرز کویت گرد آمده اند. در پنجمین روز جنگ، عراق اعلام نمود تمام صادرات نفت خودرا قطع کرده است.
مواضع واقدامات کشورها
کارتر: احیانا موضوع احتیاجات ایران به لوازم یدکی نظامی در مذاکره آزادی گروگان هاآمریکایی گنجانده خواهد شد. آمریکا در جنگ ایران و عراق دخالتی نداشته و نخواهد داشت.
رونالد ریگان، کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا: آن چه حالا در ایران و عراق رخ داده، نتایج سیاستهای دولت کارتر ظرف سه یا شش ماه گذشته است. عدم قاطعیت سیاست خارجی و ضعف توانایی نیروی دفاعی آمریکا قابل سرزنش است. اوضاع بسیار خطرناکست و بدبختانه می تواند تامین نفت جهان غرب را در معرض تهدید قرار دهد.
پنتاگون: آمریکا نیروهای نظامی خودرا در خلیج فارس گسترش می دهد. همچون ناوهای حامل ۲۰۶۰۰ تفنگدار دریایی آمریکا که حالا در منطقه مستقر شده اند.
روزنامه نیویورک تایمز اطلاع داد که تصمیمی در خصوص تهیه سپاه دویست هزار نفری و یکصد هزار سرباز ذخیره برای عملیات فوق العاده در منطقه، اتخاذ گردیده است و جزیره دیه گوگارسیا، پایگاه نظامی آمریکا تقویت می شود.
روزنامه دیلی تلگراف: از شروع نبرد ایران و عراق، ماهواره های آمریکا تصاویر منطقه نبرد را ساعت به ساعت به زمین منعکس کرده اند و ایستگاه های ردیابی کلیه مکالمات ایران و عراق را ثبت و ضبط کرده اند.
گرومیکو در سی و پنجمین اجلاسیه مجمع عمومی سازمان ملل اظهار داشت که بر ایران فشارهای آشکاری وارد می شود. مگر عملیات جنگی ایالات متحده در اوایل سال جاری را چیزی جز زورگویی علنی می توان به شمار آورد؟ روسیه نقش حساسی را بین ایران و عراق ایفا می کند. مسکو از یک سو طبق پیمان دوستی ۱۵ ساله (۱۹۷۲) روسیه و عراق، سلاح این کشور را تامین می کند و از طرفی خواهان حفظ روابط دوستانه با ایران است.
نخست وزیر فرانسه: فروش سلاح ها در قالب همکاری موجود میان فرانسه و عراق صورت می گیرد و عراق برای به دست آوردن سرزمین هایش، طبق معاهده سال ۱۹۷۵ که ایران آنرا تصرف کرده است، می جنگد.
پاپ ژان پل دوم: خاورمیانه که قبلاً در اثر اختلافات تاریخی از هم گسسته شده، با یک چنین درگیری می تواند عواقب ناخوشایندی در برداشته باشد. دولتها و ملت ها باید با خردمندی هرچه سریعتر راهی برای قطع دشمنی یافته، راه گفتگو را باز کنند.
نخست وزیر یوگسلاوی و ایندیرا گاندی، نخست وزیر هند، طی اطلاعیه ای خواهان ترک مخاصمه در جنگ ایران و عراق شدند.
انور سادات: این دو طرف (ایران و عراق) احساس مسئولیت نمی کنند و احتمال هست نبرد گسترش یابد و اتحاد شوروی تنها کسی است که از جنگ استفاده می نماید.
انور سادات: جنگ عراق با ایران یک موقعیت عالی برای سرنگونی آیت االله خمینی است. این سرنگونی می تواند با یک کودتای نظامی صورت گیرد و تمام کشورهای صاحب نفت حوزه خلیج فارس، از این کودتا استقبال خواهند کرد. در صورتیکه کویت کنفرانسی را برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق پیشنهاد کرده است، کشورهای عرب یکی بعد از دیگری حمایت خودرا از عراق اعلام می کنند. سوریه امروز به درخواست عراق در مورد گشایش مجدد خط لوله نفتی که از خاک سوریه به مدیترانه می رسد، جواب مثبت داد: این خط از سال ۱۹۷۶ ب یمصرف باقی مانده بود.
نخست وزیر اسرائیل: دولت اسرائیل آماده است تا در ارتباط با جنگ عراق و ایران اجازه ساختمان پایگاه هایی را در خاک فلسطین اشغال شده به دولت آمریکا بدهد.
مسائل خلیج فارس واقتصاد بین الملل
نخست وزیر عراق: عراق به آزادی کشتیرانی در خلیج، شط العرب و تنگه هرمز احترام می گذارد و کلیه امکاناتش را برای حفظ آزادی کشتیرانی به کار خواهد گرفت. رهبران ایران آزادی کشتیرانی را در منطقه که ۴۰ درصد از تجاری نفتی جهان از آن عبور می کند، تهدید می کنند.
عراق تهدید کرد اگر ایران اهتمام کند راه بین المللی کشتیرانی تنگه هرمز را ببندد، در خلیج فارس مقابل ایران دست به جنگ شدیدی خواهد زد.
کارتر از سایر کشورها خواست در برخوردهای ایران و عراق مداخله نکنند و اصرار کرد تنگه هرمز باید به روی کشتی ها باز بماند.
تنگه هرمز راه حیاتی عبور نفت می باشد که خلیج فارس را به آب های آزاد در دریای سرخ وصل می کند. اگر کشورهای تولیدکننده نفت نتوانند کشتی های حامل نفت خودرا از تنگه هرمز عبور دهند، اقتصاد جهانی به زحمت خواهد افتاد.
کارتر: وجود تنگه هرمز در خلیج فارس که قسمت اعظم نفت منطقه از این گذرگاه آبی به غرب ارسال می شود، لازم است و در زمان جنگ باید کشتی ها از آن صورت می گیرد.
ماسکی، وزیر خارجه آمریکا: در صورت شکست کوشش های سازمان ملل برای برقراری آتش بس، آمریکا و متحدانش سرگرم بررسی طرح های احتمالی برای باز نگاه داشتن تنگه هرمز هستند. کارتر تشکیل اجلاسی را با شرکت قدرت های مهم صنعتی جهان برای تضمین کشتیرانی در تنگه هرمز گسترش یابد و اتحاد شوروی تنها کسی است که از جنگ استفاده می نماید.
انور سادات: جنگ عراق با ایران یک موقعیت عالی برای سرنگونی آیت االله خمینی است. این سرنگونی می تواند با یک کودتای نظامی صورت گیرد و تمام کشورهای صاحب نفت حوزه خلیج فارس از این کودتا استقبال خواهند کرد. در صورتیکه کویت کنفرانسی را برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق پیشنهاد کرده است، کشورهای عرب یکی بعد از دیگری حمایت خودرا از عراق اعلام می کنند.
سوریه امروز به درخواست عراق در مورد گشایش مجدد خط لوله نفتی که از خاک سوریه به مدیترانه می رسد، جواب مثبت داد: این خط از سال ۱۹۷۶ بی مصرف باقی مانده بود.
نخست وزیر اسرائیل: دولت اسرائیل آماده است تا در ارتباط با جنگ عراق و ایران اجازه ساختمان پایگاه هایی را در خاک فلسطین اشغال شده به دولت آمریکا بدهد.
تحلیل ها و تفسیرها
رادیو لندن: بر اساس گزارش منابع اطلاعاتی غربی که جنگ را بوسیله ماهواره و بوسیله ارتباطات رادیو زیر نظر داشته اند، عراقی ها از ارتش خود به تعداد تقریبی ۲۰۰ هزار نفر، ۴۰ هزار نفر را به جنگ اعزام داشته اند. گفته می شود نیروهای ایرانی شرکت کننده در جنگ ۲۵ هزار نفرند. هنوز جنگ به نبرد زمینی محدود بوده و درگیری در امتداد مرز متمرکز گردیده است.
خبرگزاری آسوشیدپرس: دیلی تلگراف نوشت عراق در جنگ اعلام نشده اش مقابل ایران از ۱۳ لشکر خود، فقط ۳ تا ۴ لشکر را وارد کارزار کرده، و این در شرایطی است که از نیروهای نظامی ایران فقط دو لشکر شرکت دارند.
رادیو آمریکا: نیروهای عراقی برای به کنترل کامل درآوردن خرمشهر می جنگند و نیروهای ایرانی نیز به شدت مقاومت می کنند. شورای امنیت کمیسیونی متشکل از سه کشور را مأمور میانجیگری کرده است. بنی صدر اعلام نمود که ایران حاضر به پذیرش میانجی نیست، در عوض بغداد آمادگی خودرا برای آشتی اعلام نموده است.
ر ادیو آمریکا: ریگان، نامزد انتخاباتی حزب جمهوریخواه: تزلزل و ضعف نیروهای نظامی آمریکا خلأ قدرتی در منطقه حساس خاورمیانه به وجود آورده که جنگ ایران و عراق یکی از نتایج آنست.
رادیو مسکو: آمریکا در پی آنست تا نظر متحدان خود همچون انگلستان را مورد استقبال نیروی دریایی در منطقه خلیج فارس جلب نماید. اکنون ۲۹ ناو جنگی ایالات متحده به سواحل خلیج فارس نزدیک می شوند و واحدهای نظامی «سپاه واکنش سریع» به حال آماده باش درآمده اند. مقام های رسمی آمریکا در گفتار خواهان حفظ بی طرفی دقیق هستند، ولی در عمل می کوشند از این حوادث به نفع خود استفاده نمایند. دوستان واقعی ایران و عراق از آنها دعوت می کنند تا اختلافات را از راه های مسالمت آمیز حل و فصل کنند.
رادیو باکو: امپریالیستهای آمریکا که دشمنان قسم خورده خلق های ایران و عراق هستند، قصد دارند از این درگیریها به عنوان بهانه ای جهت مداخله در امور منطقه و اجرای هدف های نو استعماری خود همچون خفه ساختن انقلاب ایران استفاده نمایند. نیروهای ترقی خواه جهان خواهان حل مسالمت آمیز اختلافات ایران و عراق و خواهان پایان مداخله ایران در خلیج فارس هستند.
خبرگزاری تاس: روزنامه دیلی نیوز می نویسد: آمریکا تحت لوای تضمین عرضه نفت می خواهد در جنگ ایران و عراق دخالت نظامی کند. مقامات پنتاگون معتقدند وجود دو ناو هواپیما بر «نیروهای واکنش سریع» امکان تحقیق این هدف را ساده خواهدنمود.
رادیو لندن: نشریه تایمز می نویسد: کارتر پیشنهاد تشکیل یک نیروی دریایی بین الملل متشکل از ناوهای بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، آمریکا و آلمان غربی را برای جلوگیری از بسته شدن تنگه هرمز داده است. این پیشنهاد ممکنست در کشورهای خلیج فارس واکنش های متفاوتی ایجاد نماید. بهتر است این نیروی دریایی از کشورهای قطر، کویت، عمان و امارات عربی تشکیل گردد و قدرتهای غرب از آن حمایت کنند و تجهیزات در اختیارشان قرار دهند، برای اینکه چنین نیرویی حساسیت شوروی را بر نخواهد انگیخت.
رادیو لندن: اگر ۶ روز پیش، صدام فکر می کرد که فرصت مناسبی برای تحقیر ایران پیدا کرده و می تواند موضع میانجیگری خودرا در عراق تحکیم بخشد و مرد قدرتمند جهان عرب شود، امروز باید در این طرز فکر تجدید نظر کند. هدف عراق از حمله به ایران بی اعتبار کردن رژیم آیت االله خمینی بوده است، ولی به نظر می آید که هدف مزبور با شکست روبه رو شده و برعکس موجبات اتحاد مردم ایران را فراهم ساخته است. هدف عراق از حمله به ایران بی اعتبار کردن رژیم آیت االله خمینی بوده است، ولی به نظر می آید که هدف مزبور با شکست روبه رو شده و برعکس موجبات اتحاد مردم ایران را فراهم ساخته است.
رادیو کلن: انزوای ایران در صحنه جهانی و پشتیبانی اعراب از صدام سبب شده تبلیغات جنگی به سود عراق گسترش یابد. البته ابراز همبستگی اعراب نسبت به عراق به علت علاقه مندی به رژیم عراق نیست، بلکه ترس از انقلاب ایران است که آنان را به پشتیبانی از عراق واداشته است. حکومت بعثی عراق سال ها از تفوق سیاسی و نظامی و نقش رهبری ایران در منطقه خلیج فارس دلی پرکینه داشت. امروز، صدام خودرا در موقعیتی می بیند که می تواند ایران تضعیف شده است از تب انقلاب را به زانو درآورد و سیادت روابط خودرا در منطقه اعمال نماید.
ایران بعد از انقلاب سیاست عجیب انزوای مطلق را برگزیده که با عنایت به جهان امروز و روابط بین الملل و وابستگی کشورهای جهان سوم، اتخاذ چنین سیاستی برای یک کشور مهلک است. در صورتیکه عراق با سیاست خارجی محاسبه شده، حمایت جهان عرب و کشورهای تولیدکننده اسلحه و مهمات را به خود جلب کرده است و می تواند سرنوشت جنگ را به ضرر ایران تعیین کند.
روزنامه فرانسوی دوروز: پیشنهاد کارتر در مورد تشکیل کنفرانس شش کشور برای حفظ امنیت تنگه‌ی هرمز با اعلامیه مشترک آمریکا و شوروی در خصوص بی طرفی کامل مباینت دارد و این فکر را قوت می بخشد که شوروی و آمریکا به رقابت برخاسته اند تا هریک به نفع خویش اقدام نمایند.
خبرگزاری چیننو: شوروی از اختلافات ایران و عراق می تواند بهره برداری کند، برای همین غرب باید عملیات مسکو را زیر نظر بگیرد. مسکو می تواند با استناد به قرارداد ۱۹۲۱ ایران و شوروی، آن کشور را اشغال کند. اگر مسکو بتواند نقش میانجی را ایفا کند، نفوذ سیاسی تازهای در منطقه به دست خواهد آورد.
روزنامه مردم، ارگان حزب کمونیست چین: جنگ ایران و عراق بهانه ای به دست شوروی می دهد تا نیروهای خودرا به خلیج فارس اعزام دارد.
تلویزیون آلمان: ژیسکاردستن، رییس جمهوری فرانسه می خواهد نقش میانجی را میان ایران و عراق به عهده گیرد، ولی چون روابط نزدیکی با عراق دارد، تصور نمی رود بطورکامل بی طرف بماند.
ادامه دارد…
منبع: جاویدانی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب