مدیر انتشارات كتابستان معرفت با مهر مطرح كرد؛
نمایشگاه مجازی تنها یك قدم برای جبران زیان ناشران است
به گزارش جاویدانی محمد حقی می گوید اگر نمایشگاه کتاب فیزیکی برگزار می شد باید فروش ۲۰۰ میلیاردی می داشت، اما نمایشگاه مجازی نهایتا ۶۰ میلیارد خواهد فروخت. پس باید آنرا صرفاً یک گام برای جبران زیان ناشران دید.
به گزارش جاویدانی به نقل از مهر، از قبل از شیوع کرونا صنعت نشر ایران به علت نوسانات ارز که مسائلی را پیرامون واردات کاغذ و ملزومات چاپ پیش آورد، گرفتار مشکلات عدیده ای شد. انتشار کرونا و عدم برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال ۱۳۹۹ آوار مشکلات را سهمگین تر کرد و نفس ناشران را به شماره انداخت. این میان اما برخی از ناشران توانستند با تقویت حضور خود در فضای مجازی، فروش مناسبی داشته باشند.
تداوم کرونا سبب شد تا نهادهای مسئول فرهنگ کشور برگزاری اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران را در دستور کار قرار دهند. اتفاقی خجسته که توانایی جذب مخاطبان از سراسر کشور را داشت، اما بعضی از مشکلات زیرساختی سبب شد تا این اتفاق مهم رخ ندهد. درباره چند و چون این نمایشگاه با محمد حقی، نویسنده و پژوهشگر و مدیر انتشارات کتابستان معرفت به گفتگو نشستیم.
حقی به مهر اظهار داشت: برخی آمارها از نمایشگاه های سال ۹۷ و ۹۸ توسط مسؤلان برگزاری عرضه شد که اگر آنها را کنار هم بگذاریم به نتایجی خواهیم رسید. سال ۱۳۹۷ قائم مقام نمایشگاه کتاب تهران اعلام نمود که فروش نهایی نمایشگاه ۱۳۰ میلیارد تومان بوده است. سال ۱۳۹۸ هم قائم مقام نمایشگاه اعلام نمود که ۹۹ میلیارد تومان از راه دستگاههای پوز کتاب خریداری شده است. تخمین ۱۰ درصدی فروش نقدی هم اعلام گردید که مبلغ نهایی در حدود ۱۱۰ میلیارد تومان می شود.
اگر نمایشگاه کتاب در بهمن به صورت فیزیکی برگزار می شد ما باید به گردش میلیاردی می رسیدیم و این البته دور از ذهن و پیچیده نبود و به صورت طبیعی اتفاق می افتاد وی ادامه داد: قادر آشنا آن سال گشت که فروش سال ۹۸ به نسبت سال ۹۷ رشد ۳۷ درصدی را نشان داده است. هرچند که این رشد با عددهای اعلام شده نمی خواند اما این مسئله من نیست. البته ما هر سال بعد از برگزاری نمایشگاه کتاب با آمارهای رشد ۳۰ و چند درصدی به نسبت سال قبل مواجه هستیم. شاید یک دلیل این رشد ارتباط وثیق بین تورم با فروش کتاب باشد. قیمت کتاب از اردیبهشت ۹۷ تا اردیبهشت ۹۸ تا هشتاد درصد ترقی کرده بود. ازاین رو می توان اظهار داشت که رشد فروش را مسئله تورم بوجود آورده است.
حقی افزود: آمارها می گویند در نمایشگاه کتاب سال ۱۳۹۸ ۱۱۰ میلیارد تومان کتاب فروخته شده است. بر مبنای آمارهای امروز یعنی چهارشنبه هشتم بهمن ۱۳۹۹ نمایشگاه مجازی کتاب بالای ۴۶ میلیارد تومان فروش کتاب داشته است. امروز هم خبری اعلام گردید که نمایشگاه دو شبانه روز دیگر تمدید شده است. احتمال می رود تا آخر این روزهای تمدیدی هم نمایشگاه ۶۰ میلیارد تومان گردش مالی داشته باشد. از اردیبهشت ۹۸ تا بهمن ۹۹ ۲۱ ماه گذشته است. به عبارتی باید دو سال تورم را در این فروش در نظر گرفت. یعنی بر مبنای آمارهای رسمی دو تورم ۳۷ درصدی روی فروش کتاب آمده است. بر این اساس نمایشگاه کتاب مجازی باید ۲۰۰ میلیارد تومان فروش می داشت. یعنی اگر نمایشگاه کتاب در بهمن به صورت فیزیکی برگزار می شد ما باید به گردش میلیاردی می رسیدیم و این البته دور از ذهن و پیچیده نبود و به صورت طبیعی اتفاق می افتاد.
نگرانی از عددها در کنار اتفاق خوب برگزاری نمایشگاه مجازی
مدیر انتشارات کتابستان معرفت در بخش دیگری از این گفتگو با بیان این نکته که در خوشبینانه ترین حالت نمایشگاه مجازی کتاب تهران گردش مالی اندکی بیشتر از ۶۰ میلیارد تومان را تجربه کند، اشاره کرد: این درصورتی است که این گردش مالی باید ۲۰۰ میلیارد تومان باشد. به عبارتی صرفا ۳۰ درصد از امکان فروش نمایشگاه فیزیکی در اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران رخ داده است. این عدد من را نگران می کند، هرچن که واقعاً تشکر ویژه دارم از مسؤلان و مقامات اجرایی که در این اوضاع نابسامان، نمایشگاه مجازی را راه اندازی کرده اند.
حقی افزود: برای من افتخار دارد که ما مدل ایرانی برگزاری نمایشگاه کتاب در فضای مجازی را شاهد بودیم. امیدوارم تجربه ما در برگزاری این نمایشگاه به کشورهای دیگر هم سرایت پیدا کند، اما من واقعاً نگرانم که نکند این اعداد و ارقام گمراهمان کند. کرونا شرایطی را ایجاد کرد که بر اثر آن ناشران به حتی ۲۰ میلیون تومان نقدینگی هم راضی می شوند، اما فراموش نکنیم که چه باید می شد و الان چه شده است؟ بنابراین من اصرار دارم که مسؤلان فرهنگی کشور برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب را نه بعنوان هدف بلکه صرفا بعنوان یک گام ببینند.
اشکالات فعلی نمایشگاه مجازی برای دوره های بعدی رفع شوند
حقی در بخش دیگری از سخنان خود به تراز مالی منفی ناشران اشاره نمود و اظهار داشت: همانطور که اشاره کردم نمایشگاه مجازی در خوشبینانه ترین حالت تنها ۳۰ درصد از گردش مالی نمایشگاه فیزیکی کتاب را رقم می زند، این درصورتی که ناشران کسری مالی زیادی دارند. اما این تمام ماجرا نیست.
در خوشبینانه ترین حالت نمایشگاه مجازی کتاب تهران گردش مالی اندکی بیشتر از ۶۰ میلیارد تومان را تجربه کند، اشاره کرد: این درصورتی است که این گردش مالی باید ۲۰۰ میلیارد تومان باشد وی افزود: من از سال ۱۳۹۰ بعنوان ناشر همیشه در نمایشگاه کتاب حضور داشته ام. هرسال یک رقابت عددی برای آمارهای بازدید از نمایشگاه بوجود می آید و مسؤلان برگزاری هر سال اصرار دارند که میزان بازدید را از نمایشگاه سال قبل بیشتر اعلام کنند. میانگین یا حتی کف این ارقام چهار میلیون نفر است و من برای نکته دیگرم همین عدد را مبنا می گیرم.
مدیرمسئول انتشارات کتابستان معرفت همینطور ضمن اشاره به آمار سفارش های کتاب در اولین نمایشگاه مجازی کتاب، افزود: بر طبق آمارها تا آخر روز ششم، کمی بیشتر از ۱۱۹ هزار سفارش در نمایشگاه مجازی کتاب به ثبت رسید. حدوداً می توان برای روزهای هفتم و هشتم هم ۴۰ هزار سفارش را متصور شد. یعنی کل این سفارشات حدوداً عدد ۱۶۰ هزار را به ما می دهد. یعنی ۱۶۰ هزار نفر کتاب خریدند. می توان تخمین زد که این عدد تا آخر روز دهم به ۲۰۰ هزار برسد. نسبت ۲۰۰ هزار با چهارمیلیون، یک به بیست است.
حقی در ادامه ضمن اشاره به این نکته که قرار بود نمایشگاه مجازی مخاطبانی به وسعت ایران داشته باشد، اظهار داشت: میزان حضور قاعدتاً با میزان فروش کتاب ارتباط دارد. اگر مثلاً یک میلیون نفر می توانستند وارد فضای نمایشگاه مجازی شوند، میزان فروش بالاتر می رفت. اما چرا این مخاطبان در نمایشگاه مجازی حضور پیدا نکردند؟ این نکته بسیار مهمی است. در نمایشگاه فیزیکی بیشترین آمار حضور برای تهرانی ها و استان های همجوار تهران و درصد کمی هم از استان های دور از مرکز بود. عدد استقبال از نمایشگاه مجازی قاعدتاً باید بیشتر می شد.
اطلاع رسانی نمایشگاه مجازی کتاب ضعیف بود
این فعال حوزه نشر، در بخش دیگری از گفت وگوی خود با مهر یکی از اشکالاتِ اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران را اطلاع رسانی ضعیف این نمایشگاه دانست و افزود: به زعم من خیلی از مردم ایران از برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی آگاه نشدند. باید از ۱۰ روز قبل از آغاز باکس های تبلیغاتی صدا و سیما به این امر اختصاص پیدا می کرد تا این نمایشگاه برای مردم اطلاع رسانی شود. نمایشگاه بدل به دغدغه و مسئله مردم نشد چون که تبلیغات آن کم بود. پوسترهای تبلیغات شهری هم بسیار محدود بود.
بسیاری از مردم ایران از برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی آگاه نشدند. باید از ۱۰ روز قبل از آغاز باکس های تبلیغاتی صدا و سیما به این امر اختصاص پیدا می کرد وی ادامه داد: اگر اطلاع رسانی موثرتری انجام می شد، شاید رسیدن به عدد ۲۰۰ میلیارد فروش هم رخ می داد. همینطور خیلی از مردم هم به علت عملکرد سایت نتوانستند خرید مؤثری انجام دهند. بارها شنیدم و در صفحات فضای مجازی خواندم که مخاطبان از حضور در سایت خسته شده بودند. حتی یکی از اهالی قلم به من اظهار داشت که ساعت سه بامداد در نهایت توانسته از نمایشگاه خرید کند. این در صورتی است که همه این مخاطبان تجربه زیسته خرید آنلاین را داشتند. یعنی این طیف مخاطبان آشنا با خرید آنلاین در تهیه کتابشان از نمایشگاه مجازی گرفتار مشکل شدند، چه برسد به مخاطبانی که خرید آنلاین را پیش تر تجربه نکرده بودند.
نمایشگاه مجازی امکان جذب مخاطب را داشت، اما...
حقی در بخش پایانی گفت وگوی خود با مهر به میزان بازدید از نمایشگاه مجازی کتاب اشاره کرد: میزان بازدید از اولین نمایشگاه مجازی یک بیستم بازدید از نمایشگاه فیزیکی است. این در صورتیکه نمایشگاه امکانات خوبی داشت: ۲۰ درصد تخفیف، ارسال مجانی و… این آپشن ها به همراه وسعت زیاد جغرافیایی قاعدتاً باید میزان بازدید را بسیار بیشتر می کرد. اما همانطور که گفتم مسئله ضعف تبلیغات و اطلاع رسانی غیرموثر و پیچیده بودن کار در سایت، سبب شد تا اتفاق بیشتر شدن مخاطبان رخ ندهد. پس در گام های بعدی باید ضعف های نمایشگاه را برطرف کرد. به هر حال دیکته نانوشته غلط ندارد و دانش فنی ما در حدی است که بتوانیم خود این مشکلات را برطرف کنم. من قصد عیب جویی ندارم، خیرخواهانه می گویم که دوستان اجرا کننده این نمایشگاه کار را تمام شده نبینند. باید قدم های بیشتری برای حل مشکلات برداشت.
مدیر انتشارات کتابستان معرفت در انتها تصریح کرد: حواسمان باشد که برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تنها توانست یک سوم مشکلات از برگزار نشدن نمایشگاه فیزیکی کتاب در سال ۹۹ را برای ناشران برطرف کند. کشور بیشتر از یکسال است که درگیر کرونا است و همین عامل افت ۴۰ درصدی در صنعت نشر را باعث شد. فکر مسؤلان فرهنگی کشور برای جبران این افت چیست؟
منبع: javidani.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب